تحقیقات جدید نشان میدهد که بسیاری از مردان علاقه مندند که بدنی عضلانیتر از آنچه هستند داشته باشند. رویای مردان آسیایی افزایش تراکم وزن تا ۱۲ کیلو و مردان آمریکایی تا ۱۴ کیلو به دلیل عضلانی شدن است. (پوپ، فلیپس و الیوردیا[۶۲]۱) این به دلیل مفهومی است که آنان از مردانگی دارند. تحقیقات نشان داده‌اند که ایدهآلها و ویژگیهایی که به نحو سنتی مردانه تلقی می‌شوند موجب می شود تا مردان بدن عضلانی تری را طلب کنند. ارتباط میان مردانگی و بدنی عضلانی بر اساس شخصیت های قدرتمند با بدن های عضلانی در فیلم ها و کارتون های اکشن از سال های نخستین زندگی در پسران نهادینه می شود. این در حالی است که زنان بیشتر به فرم بدن توجه دارند و ایده آل آن ها باریک بودن حتی در میانسالی است. (فرارو[۶۳]۲، ۲۰۰۸)
البته تحقیقات نشان میدهد که تصویر بدنی زنان از خود با بالا رفتن سن آن ها اهمیت خود را از دست میدهد. بیشترین توجه به این مسأله در زنان در سن بلوغ و اوان جوانی است، زنان در سنین بالاتر بیشتر متوجه کارکرد بدن هستند اما مردان با بالا رفتن سن بیشتر از وضعیت خود ناخرسند می‌شوند (میلور[۶۴]۳، ۲۰۱۰). به نظر میرسد دلیل این باشد که با بالا رفتن سن زنان آنها احساس فشارهای اجتماعی کمتری برای انطباق آنها با بدن ایدهآل می‌کنند اما مردان با کاهش توانایی جسمی و جنسی عدم رضایتشان بیشتر می شود. (بیکر و ایال[۶۵]۴، ۲۰۰۹)
از آن جا که زنان و مردان در سنین مختلف از این جهت احوال مختلفی دارند به نظر میرسد که بر اساس جنسیت و نه سن می توان نارضایتی از بدن و عوامل فرهنگی و اجتماعی وابسته به آن را توضیح داد. (اسنولا[۶۶]۵، ۲۰۱۰)
۲-۲-۳ تأثیر تصویر بدنی مثبت از خود بر انسان
تصویر بدنی مثبت اثر بسیار زیادی بر سلامت و رشد فیزیکی و روانی فرد دارد. این تاثیرات در همه حیطه های زندگی خود را نشان می‌دهند. افراد با تصویر بدنی مثبت از خود عزت نفس، پذیرش خود و رویکرد مثبت و سالم نسبت به غذا و خوردن دارند.
تصویر بدنی از خود یکی از مقومات مهم در شکل گیری هویت فردی و مفهوم «خود» است. کسانی که تصویر بدنی مثبتی دارند بدن خود را چنانچه هست می‌پذیرند و دوست دارند و نسبت به فشارهایی که به نحو غیر واقع بینانه ای برای هر چه باریکتر بودن دختران و عضلانی بودن پسران وجود دارد را کم تر احساس می‌کنند و در مقابل آن ها مقاوم ترند و در نتیجه کم تر دچار افسردگی می‌شوند.
با داشتن تصویر بدنی مثبت فرد بدن خود را آن گونه که هست می پذیرد و این اورا قادر میسازد تا ذهن و توان خود را معطوف رشد و گسترش جنبه‌های دیگر زندگی خود کند. (شکوری، ۱۳۹۱)
۲-۲-۴ تأثیر تصویر بدنی منفی بر انسان
تصویر بدنی منفی وقتی اتفاق می افتد که ما افکار و احساسات ناخوشایندی درباره بدن خود داشته باشیم. این تصویر منفی ناشی از اختلاف میان آن گونه که ما فکر میکنیم باید به نظر برسیم یعنی بدن ایده آل ما و وآن چه که ما در واقع دیده میشویم می‌باشد. نارضایتی فرد از تصویر خود فقط شامل سایز یا فرم بدن نمی شود بلکه رنگ پوست، قوت بدنی، تناسب بدنی، سلامت و یا معلولیت بدنی و تنوع قومی نیز می شود.
تصویر بدنی منفی می تواند بر زن و مرد، کودک، نوجوان و یا فرد بالغ اثرات جدی داشته باشد. خصوصاً جوانان تاثیر بیشتری می گیرند. تصویر فرد از بدن خود از حوادث مختلفی چون بلوغ جنسی، بارداری، معلولیت، بیماری و جراحی متأثر می شود.
تصویر بدنی منفی از خود باعث می شود که فرد عادات غذایی غیر سالمی را برگزیند. وقتی افراد مواد غذایی خود را محدود می‌کنند تا وزن خود را کاهش دهند غذا تبدیل به دشمن آن ها می شود و با خوردن غذا احساس گناه گریبانشان را می‌گیرد. در حالی که تصویر بدنی مثبت به فرد امکان آن را میدهد تا به راحتی و آزادی و بدون احساس گناه از غذای خود لذت ببرد.
تحقیقات نشان میدهد که تصویر بدنی منفی از خود در سلامت عمومی و عزت نفس انسان تاثیر مخربی دارد و موجب کاهش فعالیت و مشارکت اجتماعی و در نهایت افسردگی و انزوای اجتماعی می شود.
در کشور ما آمار بالای انواع جراحی های زیبایی شامل جراحی بینی، جوان سازی پوست، لیپوساکشن، لیپولیز، صاف کردن شکم ، انواع تزریقات زیبایی و … که در بسیاری موارد، دیگر اختصاص به خانم ها ندارد، توجه پسران جوان به تقویت عضلات بدن برای افزایش جذابیت جنسی، میزان بالای تولید، ورود و استفاده از لوازم آرایشی و پیروی از دنیای مد به روشنی از غلبه الگوهای تعریف شده غربی از زیبایی-که گاه با ویژگی های نژادی ما موافقت ندارد- و سطح پایین رضایت مردم از ظاهر و بدن آن ها خبر میدهد. (شکوری، ۱۳۹۱)
براون، کش و میکولا (۱۹۹۰) معتقدند تصور از بدن به درجه رضایت و نارضایتی مردم از ظاهر بدن بر میگردد.
کش (۲۰۰۲) تصور از بدن را به احساسات شخصی در رابطه با بدن و ظاهر فیزیکی مربوط میداند. بحث در رابطه با تصور از بدن بیشتر به سمت بررسی نارضایتی از بدن پیش رفته است. این نارضایتی در بین جوانان و نوجوانان بسیار بیشتر است. (هوانگ و نورمن و زابینسکی[۶۷]۱ ، ۲۰۰۷)
نارضایتی از بدن و ارزیابی منفی ذهنی فرد از چهره و اعضای بدن خویش، منجر به ناسازگاری روانی در تمام طول عمر فرد میگردد. (مارکویتز و فریدمن[۶۸]۲، ۲۰۰۸)
افرادی که از بدن خود ناراضی هستند، امکان دارد لباس هایی بخرند و یا بپوشند که قسمت های ناخوشایند را پوشانده و یا بر قسمت های خاصی تأکید داشته باشد. این نوع از پوشش به فرد کمک می کند تا خودپندارهی خود را در راستای تصویر بدنی ایده آل سوق دهد. همچنین ممکن است از رژیم غذایی نیز به عنوان ابزاری برای کسب تصویر بدنی مطلوب و نزدیک به تصویر بدنی ایده آل، استفاده شود. (روبینسون، ۲۰۰۳)
دامنه تصویر بدنی و نگرانی از آن تا به آنجا گسترش یافته است که مشغله ذهنی بسیاری از افراد، به خصوص جوانان گردیده و روزانه زمان و هزینه زیادی صرف تفکر و تغییرات ظاهری در بدن می شود (گرین و پریچارد، ۲۰۰۳)
وقتی که فرد تجربه ارزیابی منفی یا مسخره شدن توسط دیگران داشته باشد، یک تصویر بدنی منفی در او شکل می‌گیرد که همانند یک طرحواره عمل می کند. رویدادهای برانگیزاننده خاص، مانند موقعیتهایی که فرد مجبور است بدن خود را در معرض دید دیگران قرار دهد، این گونه طرحوارهها را فعال میسازد. این مسأله به نوبه خود سبب مراقبت مفرط، تفسیر منفی رفتار دیگران، رفتار اجتنابی، تلاش برای پوشانیدن و مخفی کردن بدن خود، اطمینان جویی و اعمال جبرانی می شود. این گونه رفتارها زمینه ایجاد تجارب شناختی و عاطفی منفی درباره بدشکلی بدن و نگرانی در این مورد را فراهم می کند. این مسأله سبب تداوم و وخیمتر شدن نگرانی شده و شرایط شکل گیری اختلال روانی را فراهم می‌آورد و در نتیجه تأثیرات نامطلوبی بر جنبه های مختلف زندگی فرد می گذارد. (محمدی و سجادی نژاد، ۱۳۸۶)
این امر به گونه ای است که این افراد ساعتها در مورد تصور بدنی خود فکر می‌کنند و با تغییر در آرایش و پوشیدن لباسهای متنوع و قرار گرفتن در وضعیتهای خاص سعی در پوشاندن نقائص ظاهری خود دارند که بیشتر زائیده تصور ذهنی آنان از بدنشان است. (اسکلافانی[۶۹]۱، ۲۰۰۳)
