۲-۲-۵ تحقیقات پیرامون خودپنداره
حسن زاد و حسینی (۱۳۸۴) به بررسی ارتباط بین خودپنداره کلی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان پرداختند. جامعه آماری این تحقیق کلیه دانش آموزان متوسطه شهرستان بندر ترکمن هستند که کل آن ها ۳۵۰۶ نفر است. آزمودنی های این پژوهش ۳۲۵ دانش آموز دوره متوسطه است. نتایج نشان داد بین خود پنداره و عملکرد دانش آموزان رابطه معنی داری وجود دارد. بین خودپنداره کلی دانش آموزان دختر و پسر تفاوت وجود دارد.خودپنداره در پایه های مختلف تحصیلی متفاوت است.
۲-۳ حمایت اجتماعی
منظور از حمایت اجتماعی، قابلیت و کیفیت ارتباط با دیگران است که منابعی را در مواقع مورد نیاز فراهم می‌کند. حمایت دیگران، تامین کننده ی خدمات و اطلاعات عینی است که احساس مراقبت شدن، مورد حمایت قرار گرفتن، احترام داشتن و ارزشمند بودن را فراهم می‌سازد. فرد احساس می‌کند که در بخش قابل توجهی از مراودات اجتماعی قرار داشته و در یک تعهد دوجانبه شریک است. حمایت اجتماعی یک کمک دو جانبه است که موجب خلق تصور مثبت از خود، پذیرش خود، احساس عشق و ارزشمندی می‌گردد و در همه ی موارد به فرد فرصت خود شکوفایی و رشد می‌دهد (نشاط،۱۳۹۱ :۲۸).
در واقع، حمایت اجتماعی به انواع مختلفی تعریف شده است زیرا زمینه‌های متفاوت و ابزارهای مختلفی برای ارزیابی آن به وجود آمده است، به عنوان مثال کاسل[۲۸](۱۹۷۶) حمایت اجتماعی را به عنوان یک همبستگی اجتماعی تعریف می‌کند و کوب[۲۹](۱۹۷۶) حمایت اجتماعی را به عنوان یک عامل محافظت کننده در مقابل استرس بیان می‌کند به طوری که اثر قابل توجه ای بر روی سلامت و عملکرد اجتماعی دارد. وی بیان می‌کند که حمایت اجتماعی باعث می شود فرد احساس کند که مورد علاقه است، از وی مراقبت می شود، ارزش و احترام دارد و متعلق به یک شبکه از ارتباطات است ( همان :۳۰). حمایت اجتماعی به میزان برخورداری از محبت، همراهی و توجه اعضای خانواده، دوستان و سایر افراد نیز تعریف شده است. برخی حمایت اجتماعی را واقعیتی اجتماعی و برخی دیگر آن را ناشی از ادراک فرد می دانند. ساراسون حمایت اجتماعی را مفهومی چند بعدی می‌داند که هر دو را در بر می‌گیرد (علی پور،۱۳۸۳ :۳۰).
هاووس[۳۰](۱۹۸۱) نیز حمایت اجتماعی را نوعی مبادله بین فردی می‌داند که پیوندهای عاطفی، کمک های مؤثر ابزاری، ارائه اطلاعات، اظهار نظر و ارزیابی دیگرن را در بر می‌گیرد. در واقع از نظر او، حمایت اجتماعی عبارت است از محتوای کارکردی روابط که می توان آن را در چهار گروه از رفتارهای حمایتی قرار داد:
الف-پشتیبانی عاطفی شامل احساس همدردی، دوست داشتن، اعتماد و توجه است و رابطه ای قوی با سلامتی دارد.ب- حمایت مادی شامل کمک مادی و خدماتی به تشخیص نیازمند است.ج- حمایت اطلاعاتی عبارت است از توصیه ها، پیشنهادات و اطلاعاتی که شخص از آن در رو به رو شدن با مشکلات استفاده می کند.د- حمایت ارزیابی که عبارت است از در دسترس گذاردن اطلاعات سودمند برای خود ارزیابی می‌باشد. این چهار عملکرد حمایت ، از لحاظ مفهومی متفاوتند ولی در عمل از یکدیگر مستقل نیستند (مروتی شریف آبادی و روحانی تنکابنی،۱۳۸۶ :۲۸).
هولاندر[۳۱](۱۹۸۱) حمایت اجتماعی را پاسخهای قابل لمس می‌داند که شخص از دیگران دریافت می‌کند، این پاسخ‌ها می‌تواند به صورت تأیید یا بازشناسی اعمال ارزشمند شخص و تأیید نگرشهای وی توسط دیگران باشد(آقاپور و محمدی،۱۳۸۸ :۱۳).
وای یونگ[۳۲] و همکاران (۲۰۰۴) حمایت اجتماعی را به عنوان شبکه ای از ارتباطات توصیف کرده که رفاقت و همکاری را فراهم می آورد. حمایت اجتماعی رفتارهای ارتقای سلامت را تسهیل کرده و بازخورد ارائه داده و فعالیت هایی را که منتهی به اهداف شخصی می شود ، تشویق می‌کند(حسینی و همکاران،۱۳۹۰ :۱۴۵). شافر، کوین و لازاروس[۳۳](۱۹۸۱) هم با تأکید بر ادراکات ذهنی فرد، حمایت اجتماعی را عبارت از ارزشیابی ها و یا ارزیابی های فرد از این که تا چه حد یک تعادل یا الگوی تعاملاتی برای وی سودمند است می دانند (همان : ۱۴۵).
اغلب مطالعات اخیر که به بررسی مفهوم حمایت اجتماعی پرداخته‌اند آن را به وسیله ی کارکردهایی که در روابط اجتماعی می‌تواند داشته باشد، تعریف کرده‌اند. سیدنی کوب[۳۴] کارکرد منابع اجتماعی حمایت را شامل دستیابی به منابع اطلاعاتی که شخص به آن علاقه دارد، دریافت کمک مالی، مورد محبت و احترام قرارگرفتن و این که بخشی از شبکه ی حمایتی به طور متقابل بودن، تعریف کرده‌است و معتقد است که جنبه‌های گوناگون حمایت به میزان زیادی با یکدیگر در ارتباطند و به آسانی در زندگی روزمره قابل تفکیک نیستند (نیکورز،۱۳۸۹ :۴۰)
از نظر کوهن و آنتونی[۳۵](۱۹۸۰) حمایت اجتماعی ترکیبی از سه عنصر عاطفه، تصدیق و یاری است. عاطفه شامل ابزار عشق و محبت است و تصدیق، آگاهی در رفتار و بازخوردهای مناسب می‌باشد و کمک شامل مساعدت مستقیم است مانند پول قرض دادن و یاری دادن در انجام کارها (نیکورز،۱۳۸۹: ۳۵). حمایت اجتماعی عبارت است از کسب اطلاعات، کمک های مادی، طرح یا توصیه بهداشتی، حمایت عاطفی از سوی دیگرانی که فرد به آن ها علاقه مند است و یا ارزشمند تلقی می‌شوند، مانند همسر، بستگان، دوستان و نیز تماس با نهاد های مذهبی(مسعود نیا،۱۳۹۰: ۹).
در مجموع، شاید بتوان گفت که حمایت اجتماعی یعنی این احساس که شخص مورد توجه دیگران است و دیگران برای او ارزش قائلند و این که او به یک شبکه اجتماعی متعلق است (ریاحی،۱۳۸۹ :۸۸).
۲-۳-۱-انواع حمایت اجتماعی
حمایت اجتماعی را به گونه های مختلف می توان طبقه بندی کرد. با توجه به نگرش جامعه شناختی، حمایت اجتماعی می‌تواند جنبه ی ساختاری و جنبه ی کارکردی پیدا کند. حمایت اجتماعی ساختاری بر جنبه‌های ساختاری روابط اجتماعی دلالت می‌کند، این جنبه ها به طور کلی عبارتند از ترتیب و برنامه زندگی، بدین معنی که آیا شخص به تنهایی زندگی می‌کند یا با دیگران، فراوانی تعاملات اجتماعی، مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی یا درگیری در شبکه اجتماعی، یعنی گروهی از افراد که ممکن است سطوح متنوعی از تماس با یکدیگر داشته باشند (رستگار خالد،۱۳۸۴ :۱۳۰). حمایت اجتماعی کارکردی، همان جنبه ی کیفی ارتباطات اجتماعی است (گل رضایی،۱۳۷۵: ۳۳). و اصولا به کارکردهای متعددی که ارتباطات اجتماعی ممکن است فراهم کند، اطلاق می شود از قبیل ابراز حالات روانی مثبت یا حمایت عاطفی، اظهار موافقت با عقاید یا احساسات شخص، ابراز احساس تشویق آمیز و دلگرم کننده و یا کارکردهای دیگر مانند تامین مشورت، ارائه ی اطلاعات و تامین کمک های اطلاعاتی(نشاط،۱۳۹۱ :۳۳).
کوترونا[۳۶] (۱۹۹۶) حمایت را چهار نوع می‌داند:
۱-حمایت عاطفی: به معنای درک، همدلی، گوش دادن صمیمانه و توجه به نیازهای همسر.
۲- حمایت حرمت: احساس مثبت نسبت به همسر و دست کم نگرفتن مهارت ها و توانایی‌های همسر.
۳- حمایت اطلاعاتی: تکیه بر نظر مشورتی دیگران در مورد مشکل.
۴- حمات ابزاری: همکاری و حمایت همسر در تقسیم امور خانه داری و تربیت فرزندان ( همان :۳۵).
