جدول ۳-۱٫ لیست فعالیت های شرکت های صنایع غذایی در شهر تهران
نوع فعالیت
تعداد شرکت ها
شرکت های صادراتی
حبوبات
۳۰
۲۰
مواد گوشتی
۱۹
۱۲
ماکارونی، رشته و …
۱۱
۷
بیسکوییت، کیک و …
۱۱
۷
بستنی و فرآورده های لبنی
۱۰
۴
آرد و گندم
۱۳
۰
صنایع منجمدسازی
۹
۰
خوراک دام و طیور
۷
۳
قند، شکلات و شیرینی
۱۲
۶
نمک
۶
۰
آدامس، تافی و …
۷
۴
سایر تولیدات
۲۲
۰
کل
۲۰۲
۶۳
شرکت های منتخب فعال در عرصه صنایع غذایی، شامل تمامی کسب و کارهایی بودند که بین ۱ تا ۲۴۹ مدیر داشته و در حوزه مواد غذایی در شهر تهران در بازارهای بین‌المللی فعالیت داشته اند. تعداد شرکت های مورد نظر نیز، حدود ۶۳ شرکت بوده است. بر اساس فرمول کوکران، نمونه مورد نظر در این پژوهش، ۱۴۸ نفر می‌باشند.
حجم نمونه با توجه به فرمول کوکران محاسبه شده است:
n=
n=حجم نمونه آماری؛
N=جمعیت جامعه آماری؛
t=ضریب اطمینان ۹۵ درصد= ۹۶/۱؛
p=نسبت وجود صفت در جامعه آماری ۵۰/۰؛
q=نسبت عدم وجود صفت در جامعه آماری ۵۰/۰؛
d=درصد خطا یا اطمینان قابل‌قبول برابر با ۵ درصد
در فرمول فوق حرف N حجم جامعه با احتساب حدود ۹۵ درصد (۹۵ درصد = α -۱) و با احتمال اشتباه ۵ درصد (۵ درصد =α) مقدار عددی حرف t با بهره گرفتن از جدول منحنی توزیع نرمال مساوی ۹۶/۱ در نتیجه t2 برابر ۸۴/۳ محاسبه میگردد، p نسبت وجود صفت در جامعه آماری برابر است با ۰٫۵۰، q نسبت عدم وجود صفت در جامعه آماری۵ درصد، d درصد خطا یا اطمینان قابل‌قبول برابر با ۵ درصد حجم نمونه محاسبه گردیده است.
n=
روش نمونه گیری در این پژوهش، نمونه گیری چندمرحله ای می‌باشد. در تحقیقاتی که امکان دسترسی به همه اعضای جامعه آماری وجود ندارد، و به دلایلی از قبیل، مشکلات رفت و آمد در مناطق مختلف شهری، بالا بودن هزینه رفت و آمد، کمبود وقت و زمان کافی برای ارتباط با همه اعضای جامعه آماری و از این قبیل مشکلات، از روش نمونه گیری چند مرحله ای استفاده می شود.
از آنجا که در بیشتر پژوهش های صورت گرفته در علوم انسانی به دلیل کمبود وقت و صرف هزینه های بالا نمی توان از کل جامعه آماری داده های مورد نیاز را جمع آوری کرد، از این رو، بایستی با بهره گرفتن از نمونه گیری, جامعه پژوهش را محدود کرد. در این پژوهش, به دلیل آنکه جامعه آماری، مدیران شرکت های منتخب فعال در عرصه صنعت غذایی در شهر تهران می‌باشد, جامعه آماری مورد نظر نامحدود می‌باشد. از آنجا که تعداد شرکت های فعال در این مناطق گسترده و پراکنده بوده و رفت آمد و هزینه های مرتبط با آن محقق را در محدودیت تحقیقاتی قرار می‌دهد، از این رو از روش نمونه گیری چندمرحله ای استفاده می شود. (سرمد و دیگران, ۱۳۹۰). به علت هزینه بالای رفت و آمد در این مناطق و به علت وسعت و گستردگی آن, از روش نمونه گیری خوشه ای یا چند مرحله ای استفاده شده است. در روش نمونه گیری چندمرحله ای, افراد نمونه با توجه به سلسله مراتبی از انواع واحدهای جامعه انتخاب می‌شوند (سرمد و دیگران, ۱۳۹۰).
در گام اول کلیه مراکز صنایع غذایی فعال در هر یک از این مناطق ۲۲ گانه به پنج قسمت (شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز) تقسیم می شود. از آنجا که حجم نمونه آماری در این پژوهش ۱۴۸ نفر به دست آمده، در این تحقیق برای اطمینان بیشتر تعداد ۱۵۰ پرسشنامه در بین اعضای جامعه توزیع خواهد شد. بدین ترتیب در مرحله بعد در هر بخش (شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز) تعداد ۳۰ پرسشنامه توزیع خواهد شد. نحوه انتخاب شرکت ها در هر بخش نیز به صورت تصادف و بر اساس آسانی دسترسی و در نظر گرفتن هزینه های رفت و آمد در نظر گرفته شده است. شیوه انتخاب افراد برای تکمیل پرسشنامه‌ها به روش غیراحتمالی در دسترس بوده است. بدین ترتیب که پرسشنامه‌ها در هر شرکت، میان افرادی که در موعد زمانی مقرر و محل مورد نظر آسان تر در دسترس محقق بوده اند انتخاب شده و در تکمیل پرسشنامه‌ها یاری نموده اند. یعنی پژوهشگر با پیش فرض های قبلی خویش در قالب آسانی و در دسترس بودن نمونه آماری، اعضای جامعه خویش را برای توزیع پرسشنامه‌ها با توجه به حجم نمونه و تعداد نمونه مورد نظر برای هر بخش انتخاب می‌کند.
۳-۵٫ ابزارهای گرداوری داده ها
پرسشنامه فرهنگ یادگیری پویا
پرسشنامه فرهنگ یادگیری پویا که توسط ویلیام و بیکر (۲۰۱۴) طراحی شده شامل ۱۵ سوال در طیف لیکرت می‌باشد. به منظور سنجش هر یک از ابعاد فرهنگ یادگیری پویا در این پرسشنامه ۵ سوال اختصاص داده شده است. ابعاد یادگیری پویا در این پرسشنامه شامل گرایش به بازار، گرایش به یادگیری و گرایش به کارآفرینی و نوآوری می‌باشند. سه بعدی که در این پرسشنامه مورد توجه قرار گرفته شدهاست و همچنین تعداد سوالاتی که به هرکدام از این مؤلفه ها اختصاص داده شدهاست در جدول زیر آمدهاست (جدول ۳- ).
جدول ۳- ۲٫ ابعاد فرهنگ یادگیری پویا و تعداد سوالات مختص به آن
مؤلفه های مورد بررسی
سوالات
مؤلفه های مورد بررسی
سوالات
گرایش به بازار
۱ تا ۵
گرایش به کارآفرینی
۱۱ تا ۱۵
گرایش به یادگیری
۶ تا ۱۰
پرسشنامه عوامل موفقیت SMEs در ورود به بازارهای خارجی
پرسشنامه استاندارد موفقیت SMEs ها در ورود به بازارهای خارجی، برگرفته از مدل طراحی شده توسط باندارا و همکاران (۲۰۰۹) است که در آن عوامل کلیدی موفقیت در ورود کسب و کارهای متوسط و کوچک به بازارهای خارجی را با بهره گرفتن از یادگیری مورد سنجش و بررسی قرار می‌دهد. هفت بعد ارائه شده در جدول ۳-۳ را مورد سنجش و بررسی قرار می‌دهد. تعداد و شماره سوالات هر یک از عوامل هفت گانه موفقیت در ورود کسب و کارهای کوچک و متوسط به بازارهای خارجی در جدول ذیل آورده شده است.
جدول ۳-۲٫ سوالات مختص به هر یک از عوامل موفقیت کسب و کارهای کوچک و متوسط
مؤلفه ها
سوالات
مؤلفه ها
سوالات
قابلیت های SMEs
۱ تا ۶
فناوری کسب و کار
۲۲ تا ۲۷
فرآیندها
۷ تا ۱۱
رویکردهای مالی
۲۸ تا ۳۲
رویکردهای استراتژیک
۱۲ تا ۱۵
سیستم کنترل
۳۳ تا ۳۸
تیم عالی اجرایی سازمان
۱۶ تا ۲۱
