-
- مشکلات دلار پایین یا دلار بالا. تاثیر مالی اختلاف اغلب عامل تعیین کننده‌ای می‌باشد که روش مناسب حل اختلاف را تعیین می‌کند. توجیه “فرایندی” به ارزش ۱۰۰٫۰۰۰ دلار برای حل یک مشکل ۱۰٫۰۰۰ دلاری دشوار می‌باشد . بعلاوه ، اقدامی باید برای ارزش‌گذاری اختلافات انجام گیرد تا بتواند در یک شیوه رویه‌ای کارآمد آن‌را به کار گیرند. .(سوناراجا، ۱۹۹۰ :۲۲۴)
فصل دوم- سازوکارهای داوری در حوزه نفت و گاز
۳-۱طرفین اختلاف
ارتباط اجاره نامه نفت و گاز یک چالش منحصربه فرد برای راه حل اختلاف ارائه می‌دهد زیرا طرفین رابطه می‌توانند بسیار متغیر باشند. به هر حال ، در بسیاری از اجاره نامه‌ها یک طرف وجود خواهد داشت، یعنی موجر، که اغلب فاقد پیچیدگی مربوط به قراردادهای نفت و گاز و فرایند توسعه نفت و گاز می‌باشد. موجرهای معمولی افرادی هستند که صاحب ملک اجاره داده شده می‌باشند، یا اینکه صاحب مزایای معدنی در ملک می‌باشند. در سمت دیگر معامله مستاجر وجود دارد که معمولا اطلاعات و تخصص بیشتری در رابطه با موضوع معامله اجاره دارد. اگرچه عبارت “مستاجر” به طور معمول مربوط به یک “شرکت نفتی” می‌باشد و ممکن است فرد خاصی باشد، مانند یک زمین شناس، که تلاش می‌کند که یک منطقه را اجاره کند، بنابرین این زمین می‌تواند عدل بندی شود ، فروخته شود و به یک شرکت نفتی تخصیص داده شود. به هر حال، به طور معمول اجاره نامه‌ای که در مالکیت یک شرکت نفتی دارای تخصص توسعه نفتی و گازی است به پایان خواهد رسید. بعلاوه، نمونه اولیه روابط اجاره نامه یک موجر منحصربفرد با یک سازمان نفتی و گازی پیچیده به عنوان مستاجر است.
۳-۲-شروع جریان دادرسی
واژه فارسی دادرسی مرکب از دو کلمه داد و رسی است که نخستین آن به معنای عدل و انصاف و دومی به معنای رسیدن و رسیدگی کردن است .پس دادرسی یعنی به داد کسی رسیدن یا به دادخواهی کسی رسیدگی کردن است. (عمید، ۱۳۶۳، ص۲۳۸۸)کلمه trial مصدر است که از try گرفته شده و یکی از معانی لغوی آن سنجش و آزمودن است و در فرهنگ قضایی مفهوم آزمودن را افاده می‌کند.در لغت هم برخی فرهنگ‌ها این کلمه را به معنای رسیدگی رسمی به ادله در یک دادگاه قانونی به وسیله یک قاضی و اغلب یک هیات منصفه برای تصمیم گیری راجع به اینکه شخص متهم به یک جرم ،مجرم است یا نه معنی کرده‌اند. (دیکشنری آکسفورد، ۱۹۹۵: ۲۳۸۴) با ملاحظه معنای واژه های دادرسی،محاکمه و trial می توان گفت کلمه محاکمه مشعر بر نتیجه است که عبارت از حکم کردن و فصل خصومت است.واژه trial به مقدمات حکم اشاره دارد که سنجش و بررسی است و البته این به منظور کشف حقیقت است و دادرسی به رسیدگی برای دادستاندن و داد دادن دلالت دارد.پس دادرسی خود به معنای رسیدگی به عدل است اما در محاکمه و trial چنین وصفی نهفته نیست.لیکن از انجا که در اصطلاح Fair trial که در این نوشتار از آن به محاکمه یا دادرسی عادلانه یا منصفانه یاد می شود آنچه از وصف عادلانه یا منصفانه مد نظر است متفاوت از مفهوم ماهوی عدل و داد است. (فضایلی، ۱۳۸۷ :۴۵)
در صورتی که اختلافی میان آنهایی که در صنعت نفت و گاز می‌باشند به وجود آید و بند قراردادی توافق شده‌ای برای حل اختلافات نداشته باشند، این اختلاف به دادگاه ملی برای حل شدن از طریق دادرسی ارجاع داده می‌شود. به علت طبیعت بین‌المللی صنعت نفت و گاز ، طرفین قرارداد معمولا مقیم کشورهای مختلف می‌باشند و معمولا بیشتر تجهیزات و دارایی آن ها نه همه‌اش در کشوری که مقیم آن هستند می‌باشد . اصلی‌ترین نگرانی برای شرکت مواجهه با اختلافی است که دادرسی برای آن در دادگاه کشور بیگانه صورت بگیرد ، جایی که دادرسی به زبانی بیگانه و با توجه به سیستم قوانین بیگانه انجام می‌گیرد. بعلاوه این نگرانی وجود دارد که دادگاه ممکن است مقداری بیگانه ستیزی درباره یک شرکت بیگانه داشته باشد. برای نشان دادن این نکته ، در سال ۲۰۰۹ چورون[۱۹] یک بیانیه داوری را علیه حکومت اکوادور با استناد به تخلف از قوانین کشور تحت معاهده سرمایه گذاری دوطرفه ایالات متحده – اکوادور، توافقنامه سرمایه گذاری و قانون بین‌المللی رامنتشر کرد. مشاوره عمومی چورون اینگونه می‌باشد:
“به دلیل اینکه سیستم قضایی اکوادور در عملکرد مستقل نفوذسیاسی ناتوان می‌باشد، چورون انتخابی نداشت اما به دنبال رهایی از معاهده بین ایالات متحده و آمریکا بود.”(آلوسیوس، ۱۹۹۶ : ۳۹)
این مورد تا به امروز در انتظار بوده. تنها راه عملی برای مسئله بیگانه ستیزی وارد کردن یک بند داوری در پیش‌نویس قرارداد می‌باشد .
در دادخواهی ، طرفین درگیر هیچ کنترلی در مورد بازه زمانی فرایند ندارند. بعلاوه، یک اختلاف برای یک مدت زمان طولانی ممکن است حل نشود و هزینه های مربوط به آن افزایش یابند . همان طور که طرفین کنترلی روی جلسه دادرسی ندارند و از عدم اطمینان و نگرانی درباره اینکه دادگاه ممکن است فاقد تخصص کافی برای بررسی اختلاف باشد رنج می‌برند. در انتقال دانش مربوطه یا بواسطه ارجاع مسئله به شخص ثالث برای یک نظر تخصصی ممکن است زمان اتلاف شود . بعلاوه ، دادخواهی معمولا عمومی می‌باشد و همه دادرسی‌ها و قضاوت‌ها به صورت عمومی برگزار خواهند شد. بر اساس ماهیتاختلاف، این موضوع می‌تواند به طور بالقوه به اعتبار شرکت آسیب بزند و بر روابط سرمایه گذار و سهام بازار تاثیر بگذارد.(سوناراجا، ۱۹۹۰ :۲۳۹)
این موضوع به رقبای بالقوه هجازه می‌دهد که نسبت به قرارداد شرکت آگاهی داشته باشند و شاید به آن ها یک مزیت رقابتی در مناقصه‌های آینده بدهد. علاوه بر این، قضاوت در دادرسی می‌تواند به طور معمول در وهله اول تجدید نظر شود بنابرین بلافاصله پرونده برای یک شرکت بسته نمی‌شود و هزینه های بیشتری را بهمراه ندارد. بر اساس دلایل اشاره شده، دادخواهی ممکن نیست یک راه امیدوار کننده برای فراهم کردن یک مسیر روشنقضایی برای حل اختلافات در صنعت نفت و گاز باشد. به هر حال، شاید دادخواهی گزینه مورد نظر در دسترس برای طرفین باشد، بر این اساس که آیا مقدار پول درگیر در قرارداد منطقی می‌باشد یا اینکه آیاسایر فرایندهای حل اختلاف از آن طریق توافق می‌شوند. تعدادی موارد کلیدی وجود دارد که در دادرسی مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
