در این فصل مباحث انواع پیشگیری، روش های پیشگیری ازجرایم رایانه ای، نقش پلیس فتادرمقام کشف جرایم رایانه ای، مشکلات خاص مربوط به کشف جرایم رایانه ای، نقش پلیس فتا در مبارزه باجرایم رایانه ای، مصادیقی ازکشف ومقابله باجرایم رایانه ای توسط پلیس فتا بیان گردیده است.
مبحث اول) انواع پیشگیری :
جرم شناسان پیشگیری از جرم را به دوگونه پیشگیری کیفری و پیشگیری غیرکیفری تقسیم کرده‌اند، اصطلاح پیشگیری ازجرم در معنای وسیع خود شامل اقدامات کیفری و غیرکیفری برای خنثی کردن عوامل ارتکاب جرم و کاهش بزهکاری می‌شود ولی در مفهوم مضیق پیشگیری فقط تدابیر غیرکیفری را شامل می‌شود.
گفتاراول- پیشگیری کیفری :
پیشگیری کیفری با تهدید کیفریِ تابعان حقوق کیفری از یک سو و به اجرا گذاشتن این تهدید از طریق مجازات کسانیکه ممنوعیت‌های کیفری را نقض کرده‌اند از سوی دیگر، در مقام پیشگیری عام و پیشگیری خاص از جرم است.
منظور ازپیشگیری عام، استفاده از جنبه‌های ارعاب‌آمیز حقوق کیفری و مخصوصاً مجازات است با این استدلال که ترس از دستگیری و مجازات، افراد را از ارتکاب جرم منصرف می‌کند لذا قانون‌گذار با جرم انگاری برخی رفتارها وتعیین مجازات برای مرتکبین اینگونه اعمال و ترساندن افرادی که در صورت نبودن مجازات ممکن است برای ارتکاب جرم وسوسه شوند از وقوع جرم پیشگیری می‌کند.
و منظور از پیشگیری کیفری خاص از جرم، پیشگیری از تکرار بزه توسط بزهکار است که با اصلاح مجرمین که طبق قسمت دوم بند ۵ اصل ۱۵۶ قانون اساسی از وظائف قوه قضائیه است محقق می‌شود همچنان که ماده ۳ آئین نامه سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور مصوب ۲۰/۹/۸۴ از نگهداری محکومان در زندان، حرفه‌آموزی، بازپروری و بازسازگارسازی آن ها است.
گفتاردوم- پیشگیری غیرکیفری :
این نوع پیشگیری که قبل از وقوع جرم انجام می‌گردد یعنی توسل به اقدام‌های غیرسرکوبگر و غیرقهرآمیزکه دارای ماهیت اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، وضعی، آموزشی و… هستند به منظور جامعه‌پذیر و قانونگرا ساختن افراد و حفاظت از آماج‌های جرم جهت جلوگیری از وقوع جرم.
پیشگیریغیرکیفری خودبه دوگونه وضعی واجتماعی تقسیم شده‌اند.
الف) پیشگیری اجتماعی :
پیشگیری اجتماعی مجموعه اقدام‌های پیشگیرانه است که بر کلیۀ محیط‌های پیرامون فرد که در فرایند جامعه‌پذیری نقش داشته و دارای کارکرد اجتماعی هستند تأثیر می‌گذارد. این روش پیشگیری از جرم با تمرکز بر برنامه های تکمیلی، سعی در بهبود بهداشت زندگی خانوادگی، آموزش، مسکن، فرصت‌های شغلی و اوقات فراغت دارد تا محیطی سالم و امن ایجاد نماید.درحقیقت پیشگیری اجتماعی به طور مستقیم یا غیرمستقیم هدف تأثیرگذاری بر شخصیت افراد است تا از سازماندهی فعالیت خود، حول محور انگیزه های بزهکارانه پرهیز کنند. [۳۴]پیشگیری اجتماعی شامل اقداماتی است که درصدد تاثیر گذاری بر عوامل مؤثر بر ارتکاب جرم می‌باشد و عمدتاًً بر تغییر محیط های اجتماعی و انگیزه های مجرمانه متمرکز می شود. در پیشگیری اجتماعی تأکید و تمرکز بر عوامل اجتماعی مؤثر در تکوین جرم است. این پیشگیری می کوشد تا با دستکاری و تغییر محیط و عوامل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و.. ریشه‌های جرم را بخشکاند. مدل پیشگیری اجتماعی تأکید زیادی بر «دلایل ریشه ای» جرم دارد.[۳۵]
ب) پیشگیری وضعی :
پیشگیری وضعی را «اقدام پیشگیرانه معطوف به اوضاع و احوالی که جرائم ممکن است در آن وضع به وقوع بپیوندد» تعریف کرده‌اند و هدف آن اتخاذ ترتیبی است که بهای ارتکاب عمل مجرمانه را برای مرتکب بیش از سود حاصل از آن گرداند چرا که از نظر طرفداران پیشگیری وضعی انسان موجودی حسابگر است و سود و زیان عملش را می‌سنجد.
برای رسیدن به این هدف روش‌های پیشگیری وضعی در سه دسته طبقه‌بندی شده‌اند:
۱- روش‌هائیکه کوشش و تلاش برای ارتکاب جرم را افزایش می‌دهد.
۲-فنونی که ارتکاب جرم را پرخطر می‌کند.
۳-وسایلی که جذابیت موضوع جرم را کاهش می‌دهد.[۳۶]
مبحث دوم) روش های پیشگیری ازجرایم رایانه ای :
۱- دشوارنمودن دسترسی به هدف یا همان بزه دیده است زیرا امکان آموزش بزه دیده در راستای مقابله با بزهکاران سایبری به صورت حرفه ای بسیاردشوار است و تنها می توان به آموزش های ابتدایی بسنده نمودحال انکه درصورت جمع کردن حالت های مختلف اعم ازآموزش افراد ،اعمال تدابیرپیشگیرانه ،نظارت برکار فعالان حوزه سایبرمی توان دسترسی به هدف رادشوار نمود که این مورد ازنوع پیشگیری وضعی است.
۲- سیستم های امنیتی مناسب وبه روز:
با به کارگیری سیستم های مناسب وبه روزارتکاب جرم درفضای سایبربسیارمشکل می شود ازاین طریق بزه دیدگی سایبری نیز به طورچشم گیری کاهش می‌یابد، البته به علت محدودیت عملکردنیروهای کنترل اجتماعی رسمی در فضای سایبرتکیه برروشهای تدافعی فردی ازاهمیت بیشتری برخوردار است که همان به کارگیری تجهیزات کافی جهت افزایش امنیت سیستم های رایانه ای است، این مورد ازنوع پیشگیری وضعی است.
۳- پرهیز از رفتارهای پرخطر:
تفاوت افراد در رفتارهای روزمره سبب تفاوت سطح خطرپذیری بزه دیدگی آنان می شود بدان معنا که میزان ونوع عملکرد کاربران درامکان بزه دیدگی آنان کاملاًموثراست در این فرض کاربران آن لاین و خصوصاً کسانی که علاقه مند به مشاهده سایت های ناشناس، دانلودآهنگ یا برنامه های نرم افزاری رایگان هستند ویا برروی آیکن های تبلیغاتی اینترنتی کلیک می کنند به احتمال زیاد قربانی مجرمان سایبری می‌شوند.به عبارت دیگرمیزان فعالت های شغلی و تفریحی آنلاین سبب افزایش ویا کاهش فرصت های بزه دیدگی سایبری می‌شوند والبته یافته های علمی بسیاری مویداین مطلب است که عوامل موثردرسبک زندگی نقش مهمی دربزه دیدگی افراد درجهان واقعی بازی می‌کند، این مورد ازنوع پیشگیری اجتماعی است.
۴- پرهیزازگرایش به رفتارهای مجرمانه :
