فساد در نظامهای اداری اغلب کشورها موجب آسیبرسانی جدی به توسعه و پیشرفت شده و در کشورهای در حال توسعه اهمیت، مهار و کنترل آن کاملاً برای سیاستمداران و مردم آن ها واقع و آشکار گردیدهاست، از این رو از جهت اهمیت پیامدهای فساد اداری به بخشی از مضار آن پرداخته میشود.
فساد مانع رشد رقابت سالم و باعث عقب ماندن تلاشها در جهت کاهش فقر و بی عدالتی اجتماعی میشود. فساد اداری موجب تضعیف اعتقاد ملتها به توانایی خویش و باعث ناامیدی و سرخوردگی نسبت به آینده قابل پیشبینی میشود.
۱-۴) اهداف تحقیق
- هدف اصلی:
تعیین رابطه عدالت سازمانی با عوامل فساد اداری- مالی در کارکنان آموزش و پرورش شهرستان خمین
- اهداف فرعی:
تعیین رابطه عدالت سازمانی با میزان کنترل و نظارت در کارکنان آموزش و پرورش شهرستان خمین
تعیین رابطه عدالت سازمانی با شفافیت فرایندها و رویههای کاری و انحصار وظیفه در کارکنان آموزش و پرورش شهرستان خمین
تعیین رابطه عدالت سازمانی با حقوق و مزایای پرداختی در کارکنان آموزش و پرورش شهرستان خمین
تعیین رابطه عدالت سازمانی با سلامت نظام استخدامی در کارکنان آموزش و پرورش شهرستان خمین
۱-۵) فرضیه های تحقیق
- فرضیه اصلی:
بین عدالت سازمانی با عوامل فساد اداری- مالی در کارکنان آموزش و پرورش شهرستان خمین رابطه معناری وجود دارد.
- فرضیه های فرعی:
بین عدالت سازمانی با میزان کنترل و نظارت در کارکنان آموزش و پرورش شهرستان خمین رابطه معناری وجود دارد.
بین عدالت سازمانی با شفافیت فرایندها و رویههای کاری و انحصار وظیفه در کارکنان آموزش و پرورش شهرستان خمین رابطه معناری وجود دارد.
بین عدالت سازمانی با حقوق و مزایای پرداختی در کارکنان آموزش و پرورش شهرستان خمین رابطه معناری وجود دارد.
بین عدالت سازمانی با سلامت نظام استخدامی در کارکنان آموزش و پرورش شهرستان خمین رابطه معناری وجود دارد.
۱-۶) متغیرهای تحقیق
متغیرهای تحقیق عبارتند از:
جدول ۱-۱: متغیرهای تحقیق
متغیر مورد بررسی
مؤلفه ی مورد بررسی
متغییر مستقل
عدالت سازمانی
متغیر وابسته(فساد اداری و مالی)
میزان کنترل و نظارت
شفافیت فرایندها و رویههای کاری و انحصار وظیفه
حقوق و مزایای پرداختی
سلامت نظام استخدامی
۱-۷) قلمرو تحقیق
۱-۷-۱) قلمرو موضوعی
آنچه که در این تحقیق به عنوان محور اصلی مطرح است، تعیین رابطه عدالت سازمانی با عوامل فساد اداری- مالی در کارکنان آموزش و پرورش شهرستان خمین میباشد. بر این اساس ، مباحث مربوط به عدالت سازمانی و فساد اداری- مالی و فاکتورهای آن ،قلمرو موضوعی این تحقیق را تشکیل میدهند.
۱-۷-۲) قلمرو مکانی
قلمرو مکانی این تحقیق، آموزش و پرورش شهرستان خمین میباشد.
۱-۷-۳) قلمرو زمانی
قلمرو زمانی بین تیر۱۳۹۳ تا آذر ۱۳۹۳ میباشد.
۱-۸) تعریف واژگان کلیدی تحقیق
-
- عدالت سازمانی[۱] : عدالت سازمانی بیانگر ادراکات کارکنان از برخورد و رفتار منصفانه سازمان با آنان است.
-
- عدالت توزیعی[۲]: عدالت توزیعی بیانگر ادراک فرد از میزان رعایت انصاف در توزیع و تخصیص منابع وپیامدهایی است که از سازمان در یافت میکنند .
-
- عدالت رویه ای[۳] : عدالت رویه ای ، بی طرفی و انصاف در روشها ،سازو کارها و فرایندهایی که از از طریق آن پیامدها توزیع میگردد. یا تصمیمات در سازمان اتخاذ میگردد . (کمبل و فینچ، ۲۰۰۴، ۱۷۹)
-
- عدالت مراوده ای [۴]: عدالت مراوده ای به کیفیت رفتار میان اشخاص که به وسیله هر فردی احساس می شود بر میگردد. (جواهر، ۲۰۰۴، ۸۱۳)
-
- سیستم های کنترل و نظارت: در تعریفی از کنترل آمده است: کنترل فعالیت است که ضمن آن عملیات پیشبینی شده با عملیات انجام شده مقایسه میشود و در صورت وجود اختلاف و انحراف بین آنچه باید باشد و آنچه هست به رفع و اصلاح آن ها اقدام میشود. بدین ترتیب کنترل فعالیتی است که بایدها را با هستها، مطلوبها را با موجودها، پیشبینی ها را با عملکرده مقایسه کرده و تصویر واضحی از اختلاف یا تشابه بین این دو گروه از عوامل در اختیار مدیر و مسئول قرار میدهد.(الوانی،۱۳۸۰،۱۳۲)
- نظام حقوق و دستمزد: نظام پرداخت مجموعه فعالیتهایی است که سازمانها از طریق آن کار افراد را ارزیابی میکنند تا پاداشهای پولی و غیرپولی مستقیم و غیرمستقیم را در چهارچوب مقررات قانونی و توانایی پرداخت خود میان آنان توزیع کنند.(ال.دولان،۱۳۸۱،۴۲۳)
پرداختهای مستقیم میتواند شامل مزد پایه، مزد مبتنی بر عملکرد و پرداختهای غیرمستقیم شامل برنامه های حمایتی، مزد ایام تعطیل و مزایا و خدمات رفاهی میباشد.
-
- فرایندها و شیوهای انجام کار: سیستمها و فرایندهای انجام هر کار مجموعه ای از شیوه ها و روش های مورد عمل سازمان میباشد که نقش مؤثر و مهمی در موفقیت یا عدمموفقیت آن سازمان دارد.
- سلامت نظام استخدامی :فساد استخدامی (اعمال تبعیض و توجه به منافع شخصی در امر استخدام و ارتقاء افراد ) محیط ادارات دولتی را برای رشد فسادمالی آماده میکند . به طور کلی فساد استخدامی به ایجاد باندها و شبکه های غیر رسمی در داخل ادارات کمک میکند و به علاوه وجود تبعیض و حق کشی در ارتقاء کارمندان سبب دلسردی و بی تفاوتی کارمندان سخت کوش می شود و به طور غیر مستقیم نیز بر فساد مالی موثراست.یکی از راه هایی که دولتها برای جلوگیری از فساد در استخدامهای دولتی به کار می گیرند برگزاری آزمونهای متمرکز و اتخاذ تصمیمات استخدامی برای کلیه دستگاه های دولتی در یک اداره مستقل و متمرکز میباشد. به این ترتبیب امکان اعمال نفوذ شخصی به مراتب کمتر است .
۱-۹) مدل مفهومی تحقیق
تمام مطالعات تحقیقی بر یک چهارچوب مخصوص استوار است که متغیرهای مورد نظر و روابط میان آن ها را مشخص میکند.(ادواردز و همکاران، ۱۳۷۹، ص۲۳) از آنجا که هر پژوهش میدانی و پیمایشی نیازمند نقشه ذهنی و مدل مفهومی است که در قالب ابزار تحلیلی مناسب، متغیرها و روابط بین آن ها ترسیم شده باشد. بر همین اساس در زیر یک مدل تحلیلی فرضیات و با توجه به ادبیات تحقیق و نظریات مطرح شده ارائه میگردد.
عدالت سازمانی
فساد اداری- مالی
عدالت توزیعی
عدالت مراوده ای
عدالت رویه ای
شفافیت فرایندها و رویههای کاری و انحصار وظیفه
حقوق و مزایای پرداختی
فساد در جذب و استخدام
میزان کنترل و نظارت
شکل ۱- ۱: مدل مفهومی تحقیق
برای سنجش عدالت سازمانی از پژوهش نیهف و مورمن (۱۹۹۳) استفاده می شود که دارای سه بعد عدالت توزیعی، رویه ای و مراوده ای که مدل شناخته شده ای است. برای بررسی عوامل مؤثر بر فساد اداری- مالی از مؤلفه های عباسپور (۱۳۸۵) استفاده می شود.
۲-۱) مقدمه
فصل دوم:
ادبیات و پیشینه تحقیق