در این فصل سعی شده است که نظریات مربوط به موضوع ساختار سرمایه به طور کامل مطرح شود تا بتوان تئوری توازن پویا از مابقی تئوریهای ساختار سرمایه جدا و قابله قیاس باشد. به طور مفصل و اجمالی به توضیح تئوری توازن پویا و تحقیقات صورت گرفته در این زمینه پرداختهایم. مبانی مربوط به نااطمینانی و مفاهیم آن آورده شده است تا بتوان نوع نااطمینانی محاسبهشده و به کار رفته در این تحقیق قابلدرک باشد. مفاهیم مربوط به سود خود دارای تعاریف و زوایای بسیاری ازلحاظ حسابداری و اقتصادی هست. تا حتیالامکان از کتابهای سازمان حسابرسی برای درک مفاهیم گسترده سود و سودآوری استفاده شده است تا نیاز خواننده را برطرف کند.
در ارتباط با پژوهش پیش رو مقالات و پژوهشهای بسیاری انجامشده است که هر یک میتواند بهنوبه خود اشارهکننده به یک تئوری و یکراه حل خاص باشد. پیشینه تحقیق مربوط به ساختار سرمایه به طور خلاصه آورده شده است. پیشینه پژوهش تئوری توازن پویا مربوط به تحقیقات داخلی دارای فقر پژوهشی میباشد و در این تحقیق آن تعداد از پژوهشهای صورت گرفتهشده در ارتباط با تئوری پویا آورده شده است. در انتها فرضیات تحقیق آورده شده که به چهار فرضیه اصلی تقسیم میشود و در هر گروه به فرضیات فرعی اشارهشده است.
۲-۲- تعریف اصطلاحات تحقیق
۲-۲-۱- انواع ارزش
۲-۲-۱-۱- ارزش دفتری[۳۹]
ارزش هر دارایی را آن گونه که در ترازنامه شرکت آمده است، ارزش دفتری مینامند. از آنجا که داراییهای هر سال مستهلک میشوند، ارزش دفتری نیز هر سال کاسته میشود. ارزش دفتری هر سهم به این شکل حساب میشود که تمام بدهیها را از تمام داراییها کسر میکنند و آن چه به دست آمده را بر تعداد سهامی که شرکت منتشر کرده و در دست مردم است، تقسیم میکنند.
۲-۲-۱-۲- ارزش اسمی[۴۰]
در مورد سهام عادی، ارزش اسمی هر سهم مبلغی است که طبق اساسنامه روی هر سهم نوشته شده است. این رقم با ارزش بازار سهم هیچ ارتباطی ندارد. در مورد اوراق قرضه یا سهام ممتاز، ارزش اسمی هر برگ است که میزان آن تعیینکننده مقدار بهره یا سودی است که به آن تعلق میگیرد.
۲-۲-۱-۳- ارزش جــاری یـــا ارزش بــازار[۴۱]
مجموع ارزش بازار کل تعداد سهام منتشر شده یک شرکت به قیمت جاری بورس را ارزش جاری یا ارزش بازار یک سهم میگویند. در مورد دارای ها ارزش روز تجدید ارزیابی شده دارایی ها میباشد. برای حقوق صاحبان سهام که حاصل ضرب قیمت بازاری سهام عادی در تعداد سهام منتشره در دست صاحبان سهام به دست میآید.
۲-۲-۲- دارایی[۴۲]
دارایی در واقع به اموال یا منابع اقتصادی متعلق به یک واحد تجاری اطلاق میشود. در حسابداری برای اینکه یکقلم بتواند دارایی محسوب شود باید: (الف) منبع اقتصادی باشد یعنی برای واحد تجاری منافع آتی داشته باشد، (ب) در تسلط مالکانه واحد تجاری باشد و (ج) قابل تقویم به پول باشد. مفهوم تسلط مالکانه عیناً مطابق با مفهوم مالکیت قانونی نیست. هنگامی که یک واحد تجاری اتومبیلی را به اقساط خریداری کند، ممکن است مالکیت قانونی اتومبیل تا قبل از پرداخت آخرین قسط به خریدار منتقل نشود. بااینحال چون این اتومبیل به تصرف و کنترل کامل خریدار درمیآید و او نسبت به آن تسلط و انتفاع مالکانه پیدا میکند، ازنظر حسابداری جزو دارایی واحد تجاری محسوب میشود.
۲-۲-۲-۱- داراییهای جاری و ثابت
داراییها عرفا ازنقطهنظر اراده در ترازنامه به گروههای متمایزی تقسیم میشوند. دو گروه که مورداستفاده بیشتری دارند عبارتاند از داراییهای جاری و داراییهای ثابت.
داراییهای جاری: این داراییها اقلامی هستند که انتظار میرود در طی یک سال یا یک دوره عملیاتی از تاریخ تنظیم ترازنامه (هرکدام که طولانیتر است) به وجه نقد تبدیل، یا مصرف و یا فروخته شوند. معمولاً داراییهای جاری برحسب سرعت تبدیلشدن به وجه نقد و یا مصرف در ترازنامه منعکس میگردند؛ مانند بانکها، صندوق، تنخواهگردان، بدهکاران، پیشپرداختها، موجودی کالا و ملزمات اداری.
داراییهای ثابت: این داراییها، اقلامی مشهود با عمری طولانی میباشند که در جریان عملیات مؤسسه مورداستفاده قرار میگیرند. داراییهای این گروه بهمرورزمان و پس از استفاده مکرر مستهلک میگردند به همین دلیل برای هر یک از داراییهای ثابت استهلاک منظور میشود. (بهاستثناء زمین که مستهلک نمیگردد) مانند زمین، ساختمان، تأسیسات، ماشینآلات تجهیزات، ابزارآلات، وسایل نقلیه و منصوبات، قالبها، لوازم آزمایشگاهی داراییهای سرمایهای موجود در انبار. طبق تعریف جدیدتری که در کتاب مبانی نظری حسابداری از دارایی شده، دارایی مفهومی مالی است یعنی اموال و حقوقی که منافع آتی قابل تقویم به پول دارند و براثر معاملات، عملیات یا رویدادهای مشخص به مالکیت یا تسلط مالکانه یک واحد تجاری درآمدهاند دارایی آن واحد محسوب میشوند. دارایی یکی از عناصر حسابداری نشاندهنده وضعیت مالی واحد انتفاعی است.
۲-۲-۲-۲- دارای مشهود[۴۳] و نامشهود[۴۴]
داراییهای یک واحد ممکن است پدیدههای عینی و مشهود باشند. مثل زمین، ساختمان، موجودی نقدی و موجودی کالا، یا به صورت حقوق مالی و امتیازات غیرقابل رؤیت، مثل سرقفلی و مطالبات از اشخاص. داراییهای ثابت مشهود بخش بسیار مهمی از کل داراییهای یک شرکت را تشکیل میدهند.
عملیات اصلی شرکت اغلب توسط داراییهای ثابت مشهود انجام میگیرد. به عبارت دیگر رابطه بین درآمد عملیاتی و داراییهای ثابت مشهود، رابطهای مستقیم و ملموس است. حالآنکه داراییهای نامشهود اغلب به صورت غیرمستقیم به ایجاد درآمد در یک واحد تجاری کمک میکند. داراییهای ثابت مشهود دربردارنده اقلامی مانند زمین، ساختمان، ماشینآلات و تجهیزات، وسایل نقلیه، اثاثه و مواردی از این قبیل است.
۲-۲-۳- بدهی[۴۵]
۲-۲-۳-۱- تعریف بدهی
بدهی، تعهد فعلی واحد گزارشگر است که ایفای آن مستلزم خروج منابع از واحد گزارشگر خواهد شد.
تعریف بدهی تنها وجود یا عدم وجود یک بدهی را موردتوجه قرار میدهد و نحوه اندازهگیری و زمان شناسایی آن را مدنظر قرار نمیدهد.
۲-۲-۳-۲- ویژگیهای ذاتی بدهی
تعریف بدهی از ویژگیهای ذاتی آن ناشی میشود. بدهی واحد گزارشگر دارای دو ویژگی ذاتی است. اول اینکه، بدهی تعهد فعلی واحد گزارشگر میباشد. دوم اینکه، ایفای تعهد مستلزم خروج منابع از واحد گزارشگر است.
۲-۲-۳-۳- تعهد فعلی
تعهد، به معنای الزام به انجاموظیفه یا ایفای مسئولیت به شیوهای مشخص است. داشتن تعهد فعلی بدین معنا است که تعهد در نتیجه معاملات یا سایر رویدادهای گذشته ایجادشده و هنوز ایفا نگردیده است. لذا قصد انجام یک کار در آینده حتی در صورت تأمین اعتبار، تعهد فعلی محسوب نمیشود. تعهد فعلی، زمانی ایجاد میشود که واحد گزارشگر بهواسطه انجام عملی خاص یا وقوع رویدادی مشخص، ملزم به انتقال منابع به دیگران شده باشد.