تعارفات
تعریف هایی که درمانگر از مراجع می‌کند،بخش مهمی از درمان راه حل – محور را تشکیل می‌دهند.
برای هر چه مؤثر تر بودن تعارفات، باید آن ها را درباره رفتارهایی که تکرارشان مفید خواهد بود و نه درباره رفتارهایی که باید حذف گردند، مطرح کرد. بیشتر مراجعان خودشان از اشتباهاتشان آگاهند اما نمی دانند که برای اجتناب از تکرار راخه حل های قدیمی غیر موثرشان باید چه کار کنند.
پیام چکیده
درمانگر مصاحبه کننده معمولا در اواخر جلسه درمانی پیام چکیده ای برای مراجع انشاء می‌کند که مشتمل بر چها عنصر است( لپچیک ۲۰۰۲)
بازخورد آنچه که درمانگر طی جلسه درمانی شنیده است
تعریف و تمجید در زمینه گام های مثبتی که مراجع قبلا برداشته است
چارچوبی که در آن وضعیت نامساعد مراجع نیز گنجانده شده باشد و معمولا بر بهنجار بودن شرایط بیشتر تکیه می شود.
یک تکلیف پیشنهادی که بین جلسات درمانی تمرین می شود.
هدف کلی پیام چکیده ایجاد دیدگاه های امیدوارانه جدیدی نسبت به مشکل است، به طوری که امید و آرزوهای مثبتی برای مراجع بیافریند.
پیام چکیده با جمع بندی آنچه درمانگر طی مصاحبه از مراجع شنیده است، آغاز می شود که شامل مشکل مراجع، سابقه مشکل، اهداف مراجع، و نقاط قوت و میزان موفقیت مراجع قبل از شروع درمان است.
پیشنهادات در طول جلسه
راهنمای تکلیف نخسنیت جلسه
کارهای مؤثر را بیشتر انجام بدهید
یک کار متفاوت انجام بدهید
آهسته بروید( جهت غلبه بر ترس و مقاومت در مقابل تغییر طراحی شده)
کار مخالف را انجام دهید
تکلیف پیش گویی
ایرادات وارد بر این نظریه
درمانگران بر فنون تأکید بیشتری دارند و مراجع بر کیفیت رابطه اش با درمانگر
سادگی و اختصار
کوتاه بودن دوره درمان
ماهیت هدایتگرانه
تحمیل راه حل
عدم توجه به مشکل ( ندادن فرصت صحبت درباره مسائلی که واقعا موجب رنجش مراجع بوده
فشار بر مراجع برای بحث درباره جنبه‌های مثبت
زوج درمانی راه حل محور(SFCT)
خانواده در مانی راه حل محور حاصل کار مددکار اجتماعی به نام استیو دی شازر و همکاران او در مرکز خانواده درمانی MRI واقع در میلواکی می‌باشد( گلدنبرگ و گلدنبرگ، ۱۳۸۲). این رویکرد یکی از شاخه های رویکرد پست مدرن در حیطه ی خانواده درمانی است که با تمرکز بر حل مسئله، تغییر و توجه به راه حل ها به درمان مشکلات می پردازد. این درمان به دلیل دیدگاه غیر آسیب شناختی، کوتاه مدت بودن، ماهیت کاربردی و عملی آن و تکنیک های ساده ی قابل آموزش یکی از رایج ترین رویکردهای درمانی کنونی است(بکوار[۱] و بکوار، ۲۰۰۳). این رویکرد مستقیم، کارآمد ( فرینگتن، مک کالوم و اسکینر[۲]، ۲۰۱۱)، آینده نگر و هدفدار است( تریپر، دولان، مک کالوم و نلسون،۲۰۰۶؛ گورمن،۲۰۰۸) وبه عینیت اهمیت میدهد و مبنی بر فرضیه هایی است که مراجعان توانایی و خلاقیت و گاهی اوقات مهارت های تسهیل کننده ای دارند و می توانند دورنماها و دیدگاه ها را به نحوی تغییر دهند که گزینه های جدیدی برای تجربه و تعادل فراهم کنند(گورمن،۲۰۰۸).
از آنجایی که درمانجو ودرمانگر به تدریج درباره راه حلی که می خواهند به کمک هم آن را بسازند، بیشتر صحبت می‌کنند، به حقیقت و واقعیت چیزی که درباره اش سخن می‌گویند، اعتقاد پیدا می‌کنند. طبیعتا، شیوه کار زبان نیز همین است. درمان دارای مؤلفه هایی چون مثبت دیدن، برچسپ نزدن، ایمان داشتن به توانایی مراجع و کوتاه مدت بودن می‌باشد (گلدنبرگ،۱۳۸۲). در رویکرد راه حل محور دو نوع پرسش از مرکزیت خاصی برخوردارند: (۱) پرسش معجزه (۲)پرسش استثناء (برگ و میلر،۱۹۹۲؛ گلدنبرگ و گلدنبرگ،۱۳۸۹).
مبانی رویکرد راه حل محور
۱٫ هیچ واقعیت عینی و خارجی وجود ندارد؛ بلکه حقیقت و واقعیت یک پدیده ی ذهنی است . افراد مختلف از یک مسئله ذهنیت های متفاوتی د ارند که هر کدام به نوبه ی خود واقعیت ذهنی تلقی می شود.
۲٫مشکل چیزی جز راه حل های اشتباه نیست و برای آن باید راه حل را اصلاح کرد.
۳٫ تغییرات کوچک به تغییرات بزرگ منجر می‌شوند به همین دلیل آنچه در درمان اهمیت دارد برداشتن اولین گام است( مانند بازی دومینو که تکان دادن اولین مهره در آن نقش کلیدی دارد).
۴٫در این رویکرد اعتقاد بر این است که مراجعان قادر به ایجاد راه حل برای حل مشکلات خود هستند. آن ها مخالفتی با تغییر ندارند بلکه خواهان تغییر هستند.
۵٫این درمان به جای محتوا بر فرایند تأکید دارد. به عبارت دیگر، این درمان بر تغییر متمرکز است نه بررسی محتوای مشکل.
۶٫ رویکرد راه حل محور به جای غرق شدن در گذشته و ریشه یابی علل مشکل، بر حال و آینده تأکید دارد.
۷٫وظیفه ی درمانگر هدایت مراجع در مسیر تغییر است نه نشان دادن هدف نهایی.
۸٫درمانگر ابزار بیرونی ندارد بلکه از توانایی‌های خود برای حل مشکل استفاده می‌کند. در واقع مراجع در این رویکرد به عنوان یک متخصص در نظر گرفته می شود و نه یک بیمار نا توان(گاترمن[۳]، ۲۰۰۷).
در مان کوتاه مدت راه حل محور
یکی از رویکرد های گه در این زمینه به کمک زوج ها آمده است رویکرد خانواده درمانی راه حل – محور است . مشاوره راه حل – محور (SFC) یک شیوه مشاوره تحول یافته و یا به عبارتی متمول است که از طریق دیشیزر[۵۰] و همکاران بیان شده است، و در ابتدای دهه ۱۹۸۰ در مرکز خانواده درمانی کوتاه مدت (BFTC) [۵۱] در میلواکی، ویس کونزین کامل شده است. رویکرد راه حل – محور برای مشاوره یک جایگزین برای شیوه های مشکل محور است که در تمرین و شیوه بالینی سلامت روحی در نظر گرفته شده است. اگر چه ریشه هایش در حرفه هیپنوتیسم گر میلتون اریکسون و فرضیه سیستم های خانوادگی است، به همان اندازه در فکر شناسی و ایدئولوژی پس ساختاری، پست مدرن یا ایدئولوژی ساختاری نیز است ( ادیشزر، ۱۹۹۴، ۱۹۹۱) .
درمان راه حل – محور(SFT) [۵۲] اکنون یکی از پرطرفدارترین رویکرد هایی است که علت اصلی آن تأکید بر نگرش غیر آسیب شناسی به افراد، محدودیت جلسات درمانی، ماهیت کاربردی و عملی وسهولت یادگیری فنون آن است. سرچشمه این رویکرد، مدل درمانی کوتاه مدت مؤسسه تحقیقاتی ذهنی MRI است. درمان کوتاه مدت به وسیله چند تن از نظریه پردازان روان پویایی مانند سیفنوز، مالان و دوانلو[۵۳]، پیگیری شده است. این رویکرد از تمرکز بر مشکلات اجتناب کرده و منحصراًً بر راه حل ها تأکید می‌کند. این راه حل ها ممکن است نشانه هایی از تجارب قبلی فرد داشته باشد یا اینکه در تجارت آینده او تحقق یابند ( بکوار وبکوار[۵۴]، ۲۰۰۳؛ نیکولز وشوارتز [۵۵]، ۲۰۰۴؛ به نقل از چانگ[۵۶]، ۲۰۰۵).
