با توجه داشت که سیستم های اطلاعاتی با مدیریت اطلاعات تفاوت دارند به طوری که سیستم های اطلاعاتی درخدمت مدیریت اطلاعات تحت عنوان سیستم های اطلاعات مدیریت قرارگرفته وازآن استفاده میکند. سیستمهای اطلاعاتی به معنی گردآوری، ذخیره، پردازش اشاعه و استفاده ازاطلاعات است این مسأله به نرم افزارویا سخت افزار محدود نمی شود بلکه اهمیت انسان وهدفهایش را در استفاده از فنآوری، ارزشها و معیارهایی که در این انتخاب به کار می رود، همچنین ارزیابی نهایی از اینکه این ابزار وسیله ای برای رسیدن به هدفهایش بوده اند یاخیر رادربرمی گیرد. درصورتی که هدف ازمدیریت اطلاعات ارتقای کارایی سازمان ازطریق تقویت تواناییهای آن برای برآورد نیازهای درونی وبرونی آن در یک وضعیت فعال وپویا، تثبیت شده است. امروزه مدیران ارزش رقابتی واستراتژیکی سیستمهای اطلاعاتی رابه خوبی تشخیص میدهند. درمیان سرمایه های یک سازمان اعم از نیروی انسانی، سرمایه های مالی، ماشین آلات و تجهیزات، اطلاعات، باارزشترین آن ها است واین مسئله به این دلیل است که تمام امکانات فیزیکی ومحیطی ازطریق اطلاعات توجیه میشوند. اطلاعات ممکن است به صورت استراتژیکی مورد استفاده قرارگیرد وامتیازات قابل رقابت برای سازمان کسب کند یا زمینههای رقابت را بین سازمانها تغییر دهد وامتیازات قابل توجهی برای سازمان کسب کند یا زمینههای رقابت را بین سازمانها گسترش دهد یا صنایع رامتحول سازد و فرصتهای جدید بازرگانی برای آن ها پدید آورد. یک سازمان باید بتواند سیستم اطلاعاتی ایجاد کند که قادرباشد نیازهای اطلاعاتی اکثریت رادردرون سازمان برآورد، سازد. چنین سیستم اشتراکی فواید زیر را دارا است:
کاهش کارهای تکراری درنگهداری پایگاه های اطلاعاتی، ارائه داده های دقیقتر، (زیراداده ها دریک محل نگهداری میشوند وفقط نیاز است که روز آمد شوند)؛ ایجاد ارتباطات بهتردردرون سازمان به طوری که هرفرد به اطلاعات موردنیاز دسترسی داشته باشد؛ برخورد هماهنگ با نیازهای اطلاعاتی داخل سازمان (رولی، ۱۳۸۰).
امروز استفاده از سیستمهای اطلاعاتی (IS) دربیشتر شرکتهای جهان رایج است. طبق آماری، بیش از ۷۰ درصد شرکتهای آمریکایی وکره ای یک طرح سیستم اطلاعاتی دارند این مورد در شرکتهای مکزیکی بیش از ۹۰ درصد میباشد. بیش از ۶۰ درصد شرکتهای مکزیکی وبیش از ۸۰ درصد شرکتهای آمریکایی وکره ای شخصی به عنوان رئیس کارکنان اطلاعات داشته اند (Mcleod, 1998, p. 583,584).
و. سیستم های اطلاعاتی ورایانهها
همان طور که ذکر شد توسعه رایانه ها چه از بعدسخت افزاری وچه ازبعدنرمافزاری نقش بسزایی درتوسعه سیستمهای اطلاعاتی برای پردازش اطلاعات فراهم ساخت. برای بررسی چگونگی گسترش سیستم های اطلاعاتی بایدنسلهای و دوره های پیشرفت رایانه ها را بشناسیم:
بطورکلی عموماًرایانههارابه ۵نسل تقسیم بندی کردهاند:
سه نسل اول رایانه از طریق شناخت بخشهای الکترونیکی آن که دارای قدرت محاسبه ومنطق هستند بررسی میگردد. این تقسیم بندی به شرح زیراست:
-
- رایانه های نسل اول: دریچه های الکترونیکی (که بیشترمکانیکی بوده اند)
-
- رایانه های نسل دوم: ترانزیستور
- رایانه های نسل سوم: مدارهای مجتمع (یاهمان ICها)
تحول رایانه ازیک نسل به نسل بعدی از نظرهای زیرسودمند است:
-
- کوچک شدن اندازه رایانه
-
- بالارفتن ضریب اطمینان
-
- کاهش مصرف برق
-
- بالارفتن سرعت کار
- پایین آمدن قدرت خرید وهزینه های کارکردن آن .
به نظر بعضی متخصصان رایانه های نسل چهارم و پنجم آنهایی هستند که بر اساس مجتمع سازی با تراکم بسیار بالا (VLSI) شکل گرفته اند. رایانه های نسل پنجم احتمالاً به آن دسته رایانه های اطلاق می شود که ازرابطهای توسعه یافته ازهوش مصنوعی بهره گرفته اند (رولی، ۱۳۸۰). رایانه های امروزه پیشرفت کنونی خود را مدیون تراشهها هستند که قابلیت ذخیره و پردازش زیادتری نسبت به نسلهای قبلی دارند.
امروزه ابررایانههایی اختراع شده اند که توانایی انجام چندین میلیون عمل رادریک میلیون ثانیه دارا میباشند که از اینها درمسائلی چون پیشبینی زلزله وبیش بینی سکته تمامی مغزی وقلبی وژنتیک انسانی استفاده می شود.
مدارالکتریکی اصلی اکثرمیکرورایانهها به شکل ذره ریزسیلیسیوم است که ازناخن انگشت هم کوچکتراست. رایانه شخصی یک میکرورایانه است که فقط توسط یک نفر، یا شاید چند نفری که درهمان محل کار میکنند مورد استفاده قرار میگیرد. رایانه های شخصی رادرهرمکان مانند سازمانهای بزرگ، سازمانهای کوچک وحتی منازل می توان یافت .دستگاه های منگنه کارت که با اولین رایانه به صورت انبوه تولید شده بنام رمینگون رندیونیوک I در سال ۱۹۵۱ کارگذاشته شد و استقرار یونیوک I ، توسط جنرال الکتریک در سال ۱۹۵۴ شروع استفاده رایانه برای پردازش اطلاعات بازرگانی بود که قابل ذکر است که استفاده ازرایانه در این دوره تنها به سازمانهای بزرگتر دولتی وموسسات تجاری محدود میشد. سیستم ها با معیارهای امروزی بسیارگران بودند. مینی رایانه ها وسپس میکرورایانهها تاثیرات عمیقی رابرهزینه محاسبات برجای نهاند. امروزه یک سازمان درهراندازه ای میتواند از عهده تامین یک رایانه برآید (مک لوید، ۱۳۷۸).
اولین کاربرداصلی رایانه، پردازش داده های حسابداری بود آن کاربرد با چهار عمل دیگرهمراه بود: سیستم های اطلاعات مدیریت، سیستم های پشتیبانی تصمیم، اداره مجازی، وسیستم های دانش محور؛ همه این ۵کاربرد، سیستم اطلاعاتی رایانهمحور را تشکیل میدهند.
روشی که همه سیستم ها درطول دهه ۱۹۵۰، ۱۹۶۰، و اوایل ۱۹۷۰ توسعه دادند روش سنتی بود. دراواخر دهه ۱۹۷۰ یک گرایش جدیدی که بیشترین تاثیرراروی استفاده ازرایانه گذاشت دیده نشد. این گرایش افزایش علاقه بعضی از کاربران درتوسعه کاربردهای رایانهیشان بود. نامی که به این گرایش اطلاق شد کار با رایانه استفاده گر نهایی است. کاربرنهایی مترادف با کاربر میباشد باید درنظرداشته باشیم که کار با رایانه استفاده گرنهایی به خاطر چهار عامل متحول شد (Mcleod, 1998, p.4):
-
- افزایش سوادرایانهای
-
- عقب افتادن خدمات اطلاعاتی
-
- قیمت کم سختافزار
- نرم افزارهای از پیش نوشته شده.
رایانه تاثیر مثبتی برروی ملتهای بزرگ وکوچک گذاشته است. درکشورهای کوچکتر، محدودیتهای دولتی کاربرد فناوری راکند میکند. وقتی که دولت حامی باشد مانند مصر وتونس استفاده از رایانه میتواند شکوفا میشود. ملل کوچک تر علاوه بر استفاده از رایانه برای رفع نیازهای خود صنایع نرمافزاررابرای صادرات محصولات خودبه کاربران بازارجهانی، توسعه دادهاند. دراکثر موارد، ایالات متحده رهبرجهانی دراستفاده از رایانه میباشد (Mcleod, 1998, p.22,23,28). متخصصان اطلاعاتی باراصلی خدمات اطلاعاتی رابه دوش می کشند حال میخواهیم متخصصان اطلاعاتی را بیشتر بشناسیم.
ز. متخصصان اطلاعاتی