حد پوشش در اسلام سالم سازی جامعه است و من به آن کاملاً معتقدم. یعنی معتقدم ضوابط اسلامی در زمینه پوشش بانوان بسیار مترقی و قابل دفاع است مشروط بر آنکه آن را با عرضیات عصر نزول مخلوط نکنیم. آن عرضیات برای دوران خودش کاملاً قابل احترام بوده ولی امروزه این عرضیات میتواند تغییر کند.
نتیجه گیری:
همان طور که دیدیم در تفاسیر گوناگونی که به آن ها اشاره شد وهمچنین در میان آرای مراجع تقلید در پوشاندن بدن غیر از صورت و دستها از مچ به پایین با اتفاق نظر وجود دارد. آنچه که در میان آن ها متفاوت است موضوع پوشاندن پاها از مچ به پایین و همچنین حد استفاده از زیورآلات است، یعنی بخشی از آنچه که در قرآن به عنوان «زینت ظاهری» برای پوشاندن، استثناء شده است.
در غالب کتب تفسیر و در روایات امامان شیعه به طور صریح عنوان شده که مقصود از زینت ظاهری همان چهره و دستها از مچ به پایین و پاها از مچ به پایین و همینطور جامه و لباس، سورمه، وسمه و انگشتر و خضاب و النگو و گلگونه است. و اینها شامل وسایل زینت بانوان در آن عصر میباشد.
یعنی قرآن و بعد از آن تفسیر ائمه با علم به مقتضیات زمان و همینطور فطرت و نیاز انسانها به زیبایی در تعیین حد پوشش استفاده زنان را از وسایل زینت (که عنوان شد) منع نکردهاند.
اما به نظر میرسد مراجع تقلیدی که دستکم آرای آن ها در اینجا ذکر شد حدود حجاب را صرفاً چهره و دستها از مچ به پایین تلقی میکنند و هرآنچه که زینت عرفی محسوب میشود جایز نمیشمرند.
همینطور دیدگاه دیگری نیز وجود داشت که حد زینت را تا آنجا مجاز میشمرد که بانوان با زنان ویژه و خیابانی اشتباه گرفته نشوند و البته پوششی که در قرآن آورده شده را یک الزام اخلاقی تلقی میکند و نه فقهی و حقوقی.
با وجود همه این آرای ما در اینجا آنچه که قرآن و تفاسیر عمده و امامان شیعه بیان کردهاند را به عنوان تعریف قراردادی حجاب در نظر میگیریم. و البته در مسیر یافتن میزان تفاوت تعریف قراردادی و تعریف تحلیلی واژه «باحجاب» میزان تفاوت تعاریف بیان شده در «قرآن ودیدگاه مفسران و امامان شیعه» بادیدگاه و آرای بیان شده از سوی مراجع تقلید بسیار قابل توجه میکند. و میزان سختگیری آنان سوال برانگیز خواهد بود.
همان طور که عنوان شد در نهایت این تعریف به عنوان تعریف قراردادی در این پایاننامه منظور خواهد شد:
«برای زن پوشانیدن چهره و دستها تا مچ واجب نیست حتی آشکار بودن آرایشهای عادی و معمولی که در این قسمتها وجود دارد نظیر سورمه و خضاب که معمولاً زن از آن ها خالی نیست و پاک کردن آن ها یک عمل فوقالعاده به شمار میرود نیز مانعی ندارد».
فصل پنجم
روش تحقیق
روش تحقیق:
بخشی از روشی که برای انجام این تحقیق در نظر گرفته شده است «روش پیمایشی» است. و از نظر زمانی، مقطعی بوده و در سال ۱۳۸۵ (بهار و تابستان) انجام گرفته است.
واحد تحلیل در این روش «فرد» است و به طور کلی هنگامی که هدف تحقیق سنجش عقاید، نگرشها و دیدگاههای افراد باشد از این شیوه استفاده خواهیم کرد.
تکنیک مسلط در این روش «پرسشنامه» است. که عبارت است از «مجموعهای از پرسشهای هدفدار که با بهرهگیری از مقیاسهای گوناگون نظر و دیدگاه و بینش فرد پاسخگو را مورد سنجش قرار میدهد.»
جامعه آماری:
جامعه آماری در این تحقیق شامل دانشجویان دختر دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی بوده است که تعداد آن ها ۲۱۱۰ نفر میباشد.
حجم نمونه:
روش نمونهگیری:
روش نمونهگیری در این تحقیق روش نمونهگیری «خوشهای متناسب» بوده است. بنابرین تعداد افراد حاضر در حجم نمونه با توجه به نسبت جمعیتی دانشجویان درهر یک از رشتههای گوناگون دانشکده ادبیات انتخاب شده است.
روش جمع آوری اطلاعات:
با بهره گرفتن از پرسشنامه و با گنجاندن ۲۷ متغیر و با بهره گرفتن از طیف لیکرت داده ها جمع آوری شدند.
شاخص سازی:
مفهوم
شاخص
معرف
شمارهپرسشنامه
تعریف تحلیلی واژه باحجاب به صورت نظری
میزان نزدیکی تعریف افراد به تعریف اسمی
تعریف ۱
تعریف ۲
تعریف ۳
تعریف ۴
تعریف ۵
تعریف ۶
V12.1
V12.2
V12.3
V12.4
V12.5
V12.6
تعریف تحلیلی واژه باحجاب به صورت عملی
میزان نزدیکی افراد به تعریف اسمی در عمل
-به نظر من چادر ملاک نیست و پوشیدگی کامل به جز چهره و دستها تا مچ لازم است.
-به نظر من فرد باحجاب کسی است که دارای حجب و حیا باشد و صرفاً پوشیدگی همه بدناو ملاک نیست.
-اگر کسی دارای پوشش کامل باشد اما آرایش مشخصی هم داشته باشد باحجاب است.
-پوشیدن «بلوزوشلوار» با «بلوزودامن» به گونهای که جلف و زننده نباشد بدون پوشش موهاکافیاست.
-به طور کلی آرایش از پوشش جداست و چهره آرایش شده خللی به باحجابی فرد وارد نمیسازد.
-به نظر من هرکسی حق دارد آن طور که دوست دارد و زیباتر دیده میشود آرایش و پوشش داشته باشد.
V11.2
V11.4
V11.5
V11.6
V11.8
V11.10
Reliability :
جهت سنجش روایی هر یک از گونهها در دو طیف لیکرت که در پرسشنامه گنجانده شده است از روش کرونباخ استفاده شده که پس از حذف گویههای نامناسب شاخص سازی با بهره گرفتن از دستور Compu tانجام گرفت.
Reliability
****** Method 1 (space saver) will be used for this analysis ******
_
R E L I A B I L I T Y A N A L Y S I S – S C A L E (A L P H A)
Mean Std Dev Cases
۱٫ V11.4 2.7819 1.4067 188.0
۲٫ V11.5 2.8989 1.1816 188.0
۳٫ V11.6 3.9309 1.1518 188.0
۴٫ V11.8 3.3936 1.3342 188.0
۵٫ V11.10 3.5213 1.4421 188.0
۶٫ V11.2 4.1277 .7908 188.0
N of
Statistics for Mean Variance Std Dev Variables
SCALE 20.6543 27.2969 5.2246 6
Item-total Statistics
Scale Scale Corrected
Mean Variance Item- Alpha
if Item if Item Total if Item
Deleted Deleted Correlation Deleted
V11.4 17.8723 18.8820 .5264 .7728
V11.5 17.7553 18.8703 .6849 .7339
V11.6 16.7234 19.9552 .5845 .7576
V11.8 17.2606 18.4290 .6187 .7476
V11.10 17.1330 16.3405 .7613 .7063
V11.2 16.5266 25.8977 .0962 .8368
Reliability Coefficients
N of Cases = 188.0 N of Items = 6
Alpha = .7961
****** Method 1 (space saver) will be used for this analysis ******
_
R E L I A B I L I T Y A N A L Y S I S – S C A L E (A L P H A)
Mean Std Dev Cases
۱٫ V12.1 2.5968 1.0973 186.0
۲٫ V12.2 2.1667 1.0548 186.0
۳٫ V12.4 2.3602 1.1074 186.0
۴٫ V12.5 2.7796 1.1670 186.0
۵٫ V12.6 2.1398 1.3077 186.0
N of
Statistics for Mean Variance Std Dev Variables
SCALE 12.0430 17.4144 4.1731 5
Item-total Statistics
Scale Scale Corrected
Mean Variance Item- Alpha