سود، برآوردی است که حسابداری از تغییر ثروت سهام داران طی سال مالی به عمل ‌می‌آورد. در حالی که بازده، برآوردی است که بازار از میزان تغییر ثروت سهام داران طی سالی مالی به دست می­دهد. از این منظر، هرچند سود و بازده هر دو معیاری برای سنجش یک موضوع مشابه، یعنی میزان تغییر در ثروت سهام‌داران هستند، اما تفاوت­هایی نیز بین آن ها وجود دارد. یک تفاوت مهم، نحوه­ برخورد آن ها با آثار رویدادهایی است که دامنه­ تأثیر آن ها دوره ­های آینده را نیز در بر ‌می‌گیرد (گریگوریو و اسکرات^[۶۲]،۲۰۰۷). همان­طور که در فرضیه بازار کارا مطرح می‌شود، قیمت و بازده سهام منعکس کننده‌ تمام اخبار و اطلاعات موجود است. به بیان دیگر، بازده سهام منعکس کننده هم اخبار خوب و هم اخبار ناخوشایند ‌می‌باشد. تمام اخبار و اطلاعات موجود بدون این که تفاوتی بین آن ها وجود داشته باشد، در بازده سهام منعکس می­شوند. این در حالی است که در محاسبه و گزارش سود حسابداری، درجات بالاتری از قابلیت اتکا برای شناسایی سودها و اخبار خوشایند در برابر زیان­ها و اخبار ناخوشایند لازم است (باسو، ۱۹۹۷). تفاوتی که بین سود و بازده از لحاظ انعکاس آثار رویدادهای مختلف به شرح پیش­گفته وجود دارد، زمینه­ مناسبی را برای سنجش محافظه ­کاری فراهم ‌می‌آورد. زیان­ها و اخبار ناخوشایند، هم در سود و هم در بازده دوره­ جاری منعکس می­شوند، در حالی­که برخی افزایش­ها در ارزش دارایی­ ها و برخی درآمدها بدون انعکاس در سود حسابداری، فقط در بازده منعکس می­شوند. سود حسابداری، شناسایی این درآمدها یا افزایش­ها را به دوره های آینده موکول می­ کند، در حالی که بازده سهام آثار آن ها را در دوره­ جاری لحاظ می­دارد. برای مثال، اگر یک واحد تجاری پروژه­ای را با ارزش فعلی خالص مثبت آغاز نماید، قیمت و بازده سهام واحد تجاری به سبب اجرای این پروژه افزایش خواهد یافت، زیرا بازار مطلع شده که ارزش واحد تجاری افزایش یافته است. اما سود حسابداری، هیچ­گاه ارزش فعلی خالص مثبت این دوره را منعکس نمی­سازد.

در مدل باسو (۱۹۹۷)، محافظه ­کاری به معنای شناسایی و انعکاس سریع­تر اخبار ناخوشایند (کاهش ارزش دارایی­ ها) نسبت به اخبار خوشایند (افزایش ارزش دارایی­ ها و درآمدها) ‌می‌باشد. او بازده سهام را به عنوان شاخصی برای تعیین نوع اخبار موجود پیرامون واحد تجاری به کار برد، زیرا بازده سهام، اطلاعاتی را که بازار دریافت کرده، منعکس می­سازد و این اطلاعات نه تنها از محل سود حسابداری، بلکه از منابع مختلفی تأمین می­ شود.

با توجه به توضیحات فوق، ‌می‌توان انتظار داشت که بین سود حسابداری و بازده­های منفی در قیاس با بازده­های مثبت، ارتباط قوی­تری وجود داشته باشد. زیرا سود حسابداری هم­زمان با بازده­های منفی، اخبار ناخوشایند را منعکس می­سازد، ولی برخلاف بازده­های مثبت، شناسایی و انعکاس اخبار خوشایند را تا حدی به دوره ­های آینده موکول می­ کند. باسو (۱۹۹۷) برای آزمون این فرضیه، مدل ذیل را به کار برد:

E: سود قبل از اقلام غیرمترقبه، P : ارزش بازار سرمایه در ابتدای دوره، R: بازده سالانه سهام و DR: اگر بازده سالانه منفی باشد، مقدار آن برابر یک و در غیر این صورت، صفر منظور می­ شود.

اگر مقدار صفر برای آن منظور شود، رابطه (۲-۱) معادل خواهد بود با:

و اگر مقدار یک برای آن منظور شود، رابطه (۲-۱) تبدیل خواهد شد به:

پاسخ و واکنش سود به بازده مثبت را اندازه ­گیری می­ کند =

پاسخ و واکنش سود به بازده منفی را اندازه ­گیری می­ کند=

محافظه ­کاری یعنی این که یا به عبارت دیگر، باشد.

باسو، را پاسخ یا واکنش نامتقارن سود می­نامد. ضرایب حاصل از این مدل، نشان­گر میانگین تفاوت در سرعت شناسایی سودها در برابر زیان­ها هستند برای محاسبه­ ضرایب، این مدل در بازه­ زمانی ۱۹۶۳ تا ۱۹۹۰ به سه شکل تخمین زده شده است: برای مجموع مشاهدها (سال شرکت­ها)، برای هر سال و برای هر شرکت. باسو (۱۹۹۷) نشان داد که در هریک از تخمین­های فوق، به صورت معنی­داری مثبت و نشانگر وجود محافظه ­کاری است. پس از باسو (۱۹۹۷)، دیگر پژوهش­گران نیز از این مدل استفاده کردند. به رغم کاربرد گسترده­ مدل باسو، انتقاداتی بر مدل او وارد شده است که در ادامه به مرور آن ها می‌پردازیم. رویچوداری و واتز (۲۰۰۷)، بیان می­دارند که به کارگیری سودها و بازده­های سالانه برای تخمین مدل باسو (۱۹۹۷) سبب می­ شود تا آثار پیوسته، مستمر و انباشته­ی محافظه ­کاری مغفول واقع شود و یک اندازه ­گیری ناپیوسته از آن انجام گیرد. آن ها پیشنهاد ‌می‌کنند که برای حل این مشکل، به جای سود حسابداری از نسبت ارزش بازار خالص دارایی­ های تفکیک­پذیر به ارزش دفتری خالص دارایی های تفکیک پذیر استفاده شود. از آن جا که این پیشنهاد در عمل قابل اجرا نیست، رویچوداری و واتز (۲۰۰۷) به استفاده از نسبت ارزش بازار خالص دارایی ها به ارزش دفتری آن‌ ها روی آوردند.

از منظر گریگوریو و اسکرات (۲۰۰۷) به­ کارگیری حسابداری تعهدی زمینه را برای اِعمال محافظه کاری فراهم ‌می‌آورد. برای مثال، کاربرد محافظه ­کاری ایجاب می­ کند که برای موجودی کالا یا سرمایه ­گذاری­ها، ذخیره و زیان کاهش ارزش شناسایی شود. هر چند شناسایی این گونه زیان­ها و ذخایر مرتبط با آن ها سبب کاهش سود حسابداری می­گردد، اما تأثیری بر جریان­های نقدی ندارد. پس به صورت طبیعی اقلام و جریان­های نقدی نباید از اعمال محافظه ­کاری تأثیر پذیرند. با این توضیحات، منطقی است که فرض کنیم در صورت استفاده از جریان­های نقدی در مدل باسو (۱۹۹۷)، نباید ضرایبی به بزرگی و معنی­داری ضرایبی که در صورت استفاده از سود یا اقلام تعهدی حاصل می­شوند، به دست آید. گریگوریو و اسکرات (۲۰۰۷) با به­ کارگیری جریان‌های نقدی برای تخمین مدل باسو (۱۹۹۷) و مشاهده­ ضرایب معنی­دار، استدلال ‌می‌کنند که ممکن است مدل باسو (۱۹۹۷) نشان دهنده وجود محافظه ­کاری باشد، در حالی که در واقع چنین نیست. بررسی آن ها نشان می­دهد که این امر ممکن است به خاطر تأثیر بازده­های کوچک و نزدیک به صفر باشد. به همین دلیل، آن ها توصیه ‌می‌کنند که در صورت وجود چنین بازده‌هایی، از آن ها برای تخمین مدل باسو (۱۹۹۷) استفاده نشود.