۴-۵-۲ تعیین نسب در ایالاتی که قرارداد رحم جایگزین را ممنوع میدانند.
ایالات آریزونا، ایندیانا و ناحیهای از کلمبیا تمامی اقسام قرارداد رحم جایگزین را ممنوع اعلام کردهاند. این ممنوعیت باعث میشود که ایالات فوق در صورت استفاده از رحم جایگزین، تنها مادرجانشین و شوهرش را پدر و مادر قانونی طفل قلمداد نمایند نه صاحبان نطفه را؛ به طوری که دادگاه تجدیدنظر آریزونا در سال ۱۹۹۴ طی پروندهای فرض نسب در مورد مادر متقاضی را رد نمود. به عبارتی دیگر، در این ایالات امارۀ مشروعیّت نشانگر پدر بودن یک شخص است. مطابق امارۀ مشروعیّت، هر زنی که بچهدار شود و شوهر داشته باشد، آن فرزند متعلّق به شوهر او تلقی میشود (Wertheimer,1992,p.215) (این همان چیزی است که در حقوق ایران امارۀ فراش نامیده میشود) و هر دلیل خلاف این اماره در دادگاه مسموع نخواهد بود؛ حتی اظهارات زن و شوهر مبنی بر تعلّق بچّه به شخص ثالث نیز موجب برقراری نسب بین فرزند و شخص ثالث نخواهد بود. ایالات نیویورک، میشیگان و لوئیزیانا نیز قرارداد مذکور را خلاف نظم و سیاست عمومی و باطل دانستهاند و در صورت بروز هر گونه اختلاف مابین والدین متقاضی و مادرجانشین در خصوص نسب و سرپرستی کودک، مادرجانشین را مادر قانونی طفل به شمار میآورند. در مقابل، ایالت داکوتای شمالی با اینکه قرارداد مذکور را باطل میداند؛ لکن، والدین متقاضی را پدر و مادر قانونی طفل به شمار میآورد نه مادر جانشین و شوهرش را .
۴-۵-۳ تعیین نسب در ایالاتی که حکم صریحی در خصوص جواز یا ممنوعیت قرارداد رحم جایگزین ندارند.
برخی از حوزه های قضایی در آمریکا نه به طور صریح قرارداد رحم جایگزین را ممنوع و نه به طور صریح آن را به رسمیت شناختهاند؛ در نتیجه، قانون، رویه قضایی و عرفی حاکم بر قرارداد رحم جایگزین و مسائل پیرامون آن وجود ندارد. از جمله: آلاسکا، کلرادو، کانکتیکاک، کالیفرنیا، جرجیا، هاوایی، آیداهو، کانزاس، مین، ماساچوست، می سی سی پی، مینه سوتا، میسوری، مونتانا، اوکلاهما، داکوتای جنوبی، کارولینای جنوبی، ورمونت، وایومینگ و رودآیلند[۴۲]. در این ایالات، در حالت عادی، زمانی که از رحم جایگزین به منظور بچّهدار شدن استفاده شود، بر اساس قوانین مربوط به زایمان، نام مادرجانشین در سوابق تولّد کودک به عنوان مادر طفل در بیمارستان ثبت میشود؛ زیرا، او کسی است که کودک را به دنیا آورده است و چنانچه مادر جانشین متأهل باشد، نام شوهر وی به عنوان پدر کودک در گواهی ولادت کودک ثبت خواهد شد. از این رو، در این ایالات به منظور رفع این مشکل و احترام به حاکمیت اراده و قصد والدین متقاضی در قرارداد جانشینی در بارداری که درصدد این هستند که خود منحصراًً والدین کودک محسوب گردند، بایستی پیش از انجام اینکار به منظور مشاوره و کمک در اجرای قرارداد مذبور، ایجاد نسب و ثبت تولّد، با وکلا مشورت کنند. به علّت فقدان قوانین و رویه قضایی در ایالات مختلف آمریکا در مورد استفاده از رحم جایگزین و نسب طفل، یکی از راهکارهای قانونی که وکلا در روشهای کمکی تولید مثل (اجاره رحم) در جهت حمایت از والدین متقاضی به کار میگیرند، تحصیل حکم نسب پیش از تولّد از دادگاه میباشد. این حکم، تلاشی در جهت مشخص کردن و تعیین نسب کودک پیش از تولّد و نیز رسمی کردن قصد و نیّت طرفین قرارداد در مواردی که صاحبان نطفه پدر و مادر متقاضی هستند، میباشد که به موجب آن منحصراًً پدر و مادر متقاضی را به عنوان پدر و مادر قانونی طفل قبل از تولّد اعلام میکند و به نوعی موجب بی اثر کردن ادعای نسب از سوی مادر جانشین و همسرش (در صورت متأهل بودن) خواهد شد (Byrn-Synder,2005,p. 634).
۴-۵-۳-۱ حکم نسب پیش از تولّد و مزایای آن
تحصیل حکم نسب پیش از تولّد مزایایی دارد که در ذیل به اهمّ آن ها اشاره میگردد:
– بی اثر کردن ادّعای نسب از سوی مادر جانشین و همسرش؛
– تحصیل این حکم موجب میشود پدر و مادر متقاضی پیش از تولّد طفل به عنوان والدین قانونی کودک اعلام و در نتیجه، پس از تولّد کودک حضانت و مراقبت از کودک مستقیماً به آن ها سپرده شود و بیمارستان مجاز است پس از تولّد، کودک را مستقیماً به والدین متقاضی تحویل دهد؛
– تحصیل حکم نسب پیش از تولّد باعث میشود نام پدر و مادر متقاضی در سوابق بیمارستان و گواهی ولادت کودک ثبت شود؛
– تحصیل حکم مذکور باعث میشود که کودک پس از تولّد تحت پوشش بیمه سلامت پدر و مادر متقاضی قرار گیرد (همان).
لازم به ذکر است با وجود مزایای فوقالذکر، تحصیل حکم نسب پیش از تولّد در تمامی ترتیبات اجاره رحم مطلوب و مناسب نخواهد بود؛ لذا، از آنجاییکه ترتیبات رحم جایگزین متفاوت میباشد، روشهای قانونی اعمال بر آن ها در هر حوزه قضایی نیز متفاوت است. از این رو، به بررسی وضعیت نسب در اشکال مختلف رحم جایگزین که عبارت است از جانشینی در بارداری و جانشینی سنتّی رحم میباشد، پرداخته میشود.