۷-جعفر نژاد و همکاران (۱۳۸۳) در پژوهشی به بررسی رابطه میان پنج عامل بزرگ شخصیت با سلامت روان و سبک های مقابله ای پردختند. نتایج نشان داد که بین روانرنجور خویی و سبک مقابله ای مسأله مدار رابطه ی منفی وجود دارد، بین روان رنجور خویی و سبک مقابله ای هیجان مدار رابطه ی مثبت و معنی دار وجود دارد، درحالی که روان رنجور خویی با سبک مقابله ای اجتنابی رابطه ی معنا داری نشان نمی دهد. همچنین نتایج نشان داد که بین روان و برون گرایی با سبک مقابله ای مسأله مدار رابطه ی مثبت و معنی دار وجود دارد، بین برون گرایی و سبک مقابله ای هیجان مدار رابطه ی منفی و معنا دار وجود دارد و بین برون گرای و سبک مقابله ای اجتنابی رابطه ی منفی معنا دار وجود دارد. همچنین نتابج نشان داد بین انعطاف پذیری با سبک مقابله ای مسأله مدار رابطه ی مثبت معنادار وجود دارد، بین انعطاف پذیری و سبک مقابله ای هیجان مدار رابطه ی منفی معنا دار وجود دارد و بین انعطاف پذیری با سبک مقابله ای اجتنابی رابطه ی منفی معنا دار وجود دارد. همچنین نتایج پژوهش حاکی از آن است که بین سازگاری و سبک مقابله ای مسأله مدار رابطه ی مثبت و معنا دار وجود دارد، بین سازگاری با سبک مقابله ای هیجان مدار رابطه ی منفی و معنا دار وجود دارد و بین سازگاری و سبک مقابله ای اجتنابی رابطه ی منفی معنا دار وجود دارد. همچنین در این پژوهش نشان داده شد که بین وظیفه شناسی با سبک مقابله ای مسأله مدار رابطه ی مثبت و معنی دار وجود دارد، بین وظیفه شناسی و سبک مقابله ای هیجان مدار رابطه ی منفی معنا دار وجود دارد و بین وظیفه شناسی با سبک مقابله ای اجتنابی رابطه ای وجود ندارد.
۲-۳۱-۲-پیشینه خارجی پژوهشی
۱-از بررسیهایی که به نقش صفات شخصیت در تابآوری پرداختهاند، میتوان به پژوهشهایی اشاره کرد که رابطه پنج عامل بزرگ شخصیت (نوروزگرایی، برونگرایی، گشودگی، مقبولیت و وظیفهشناسی) را با تابآوری بررسی کردهاند. این پژوهشها در چندین نتیجه با هم هماهنگ بودند. اول اینکه تابآوری با نوروزگرایی رابطه منفی معناداری دارد ( کمیل و همکاران، ۲۰۰۶؛ بشارت، ۱۳۸۶؛ کلیم، کاون و وایمن[۱۲۸]، ۲۰۰۰).
پژوهشهای دیگر معلوم کرد دانشجویانی که در نوروزگرایی نمره بالایی گرفتند، بیشتر رویدادها را ناگوار و غیرقابل کنترل میدانستند (ماکنوس، دینر، فوجیتا و پاوت، ۱۹۹۳). دوم اینکه نتیجه بیشتر این مطالعات نشان داد که تابآوری با برونگرایی رابطه مثبت دارد (بشارت،۱۳۸۶، لنگوا،۲۰۰۲؛ توکیدوفردریکسون، ۲۰۰۴؛ همینوور، ۲۰۰۳) . در بررسی ۱۰۰ مرد و زن دانشجو معلوم شد آنهایی که از نظر برونگرایی بالا بودند بهتر از آنهایی که از این نظر پایین بودند؛ توانستند با استرس روزمره زندگی مقابله کنند.
پژوهشهای دیگری رابطه سبکهای مقابله با تنش و تابآوری را بررسی کردند که به نتایج مشابهی دست یافتند. برای مثال مطالعه واتسون و هیوبارد نشان داد که افراد با ویژگی برونگرایی بالا، راهبردهای مقابلهای فعالانه و کسب حمایت اجتماعی را دنبال میکنند؛ در حالی که افراد با ویژگیهای روان رنجوری بالا در شیوه های منفعلانه و نامناسب مقابله شرکت میکنند و افراد با وجدانگرایی بالا از راهبردهای مقابلهای نامناسب دوری میکنند.
۲-کاردام و کراپیک [۱۲۹](۲۰۰۱) در پژوهش خود نشان دادند که افراد با نوروزگرایی بالا در مواجهه با موقعیتهای تنیدگیزا از راهبرد منفعلانه از قبیل اجتناب، خودملامتگری ، تفکر آرزومندانه و همچنین شیوه های مبتنی بر ستیزهجویی بین فردی از قبیل واکنش خصمانه تخلیه هیجانی استفاده میکنند. لذا، سطوح بالاتر نوروزگرایی به گونهای فزاینده خطر تجربه عواطف منفی را تشدید میکند. همچنین نتایج نشان داد که برونگرایی بر سبک مقابلهای هیجانمدار و مسألهمدار اثر مثبت مستقیم و روان رنجورخویی بر سبک مقابله اجتنابی اثر مثبت مستقیم دارد.
فصل سوم
روش پژوهش
در این فصل به معرفی روش پژوهش، جامعه و نمونه آماری میپردازیم. همچنین ابزارهای اندازهگیری پژوهش و متغیرهای پژوهش مورد بررسیقرار میگیرد و روش اجرای پژوهش و چگونگی روش تحلیل داده ها یبان میگردد. به بیان دیگر هدف از انتخاب این روش تحقیق آن است که محقق مشخص نماید که چه شیوهای اتخاذ نماید تا او را هر چه دقیق تر و وسیع تر در دستیابی به پاسخهایی برای پرسشهای پژوهش کمک کند.
۳-۱-روش پژوهش
پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین پنج عامل بزرگ شخصیت و تابآوری با سبکهای مقابله انجام گرفت. بنابرین روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است.
۳-۲-جامعه آماری
جامعه آماری در این پژوهش کلیه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی مقطع کارشناسی ارشد واحد کرمانشاه است که در سال ۱۳۹۳ مشغول به تحصیل بودند.
۳-۳- روش نمونهگیری
در این پژوهش، از روش نمونهگیری تصادفی ساده استفاده شده است. حجم نمونه در این پژوهش شامل ۳۰۰ نفر از دانشجویان است.
۳-۴- متغیرهای پژوهش
متغیر مستقل: پنج عامل بزرگ شخصیت
متغیر وابسته: تاب آوری و سبک های مقابله ای
متغیر کنترل: دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد
۳-۵- ابزار پژوهش
۳-۵-۱-پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیت
پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیت نئو[۱۳۰] از جمله پرکاربردترین آزمونهای خودسنجی شخصیت، آزمونهای خانواده NEO هستند که بر مبنای نظریه پنج عاملی شخصیت شکل گرفتهاند. مدل پنج عاملی حاصل چندین دهه تحقیق متمرکز بر صفات شخصیتی یا روشهای پیچیده تحلیل عاملی میباشذ. مدل پنج عاملی توجه روانشناسان شخصیت بسیاری را برانگیخته است. کارهای کاستا و مککری یکی از مهمترین کارها در این زمینه است. کاستا و مککری در سه مرحله (۱۹۸۵، ۱۹۸۹) پرسشنامهای ساخته و تنظیم کردهاند که امروزه به پرسشنامه تجدیدنظر شده شخصیت NEO شهرت دارد. این پرسشنامه ۶۰ سوال است که برای اندازهگری پنج عامل بزرگ شخصیت (روان رنجور خویی، برونگرایی، سازگاری، مقبولیت و وظیفهشناسی) استفاده میشود.
در این پرسشنامه برای هر عامل ۱۲ سوال وجود دارد که پاسخدهی آن ها در قالب مقیاس لیکرتی ۵ درجهای (کاملاً مخالفم، مخالفم، نظری ندارم، موافقم، کاملاً مافقم) امکانپذیر است. مککری و کاستا (۱۹۸۵) هر یک از این ۵ عامل را به شش جنبه خاص تقسیم کردند. هر جنبه، رگههای ویژه یا ابعادی را نشان میدهد که تشکیل دهنده پنج عامل شخصیت هستند.
محتوای آزمون، روان رنجور خویی: تمایل به تجربه عمومی به عواطف منفی چون ، غم، دستپاچگی، عصبانیت، احساس گناه و نفرت مجموعه این عامل را تشکیل میدهند. افرادی که نمرات آن ها در این عامل پایین است دارای ثبات عاطفی بوده و قادرند با موقعیتهای تنیدگیزا و بدون آشفتگی روبرو شوند. اما هر چه به سمت نمرات بالای این مقیاس پیش میرویم عقاید غیرمنطقی بیشتر میشود و فرد در مقابل استرس مقاومت کمتری دارد (گروسی فرشی، ۱۳۸۰).