گردشگری ساحلی مستلزم مسافرت از یک محل اقامت و تمرکز بر محیط های دریاست(Ormas,1999: 8).در این تعریف محیط دریایی از دو جهت مورد اشاره است:از نظر بیولوژیکی در بر گیرنده مناطقی است که دارای ویژگی های دریایی (آب شور،جزرومد)است؛واز نظر بیولوژیکی دربر برگیرنده نقطه تلاقی خشکی وآب به عنوان نواحی ساحلی است که می توان آن را در چهارچوب شهرهای ساحلی به شمار آورد.بنابرین مفهوم گردشگری ساحلی طیف کاملی از گردشگری،فراغت و فعالیت های تفریحی را که در نواحی ساحلی وآب های نزدیک ساحل روی میدهد دربرمی گیرد.بر این اساس عرضه محصولات غذایی،خانه های دوم وزیرساخت ها، پشتیبان توسعه ساحلی(مثل خرده فروشی ها،اسکله،تامین کنندگان فعالیت ها)را شامل می شود.
منابع طبیعی و فرهنگی که پایه و اساس گردشگری وتفرج را در ساحل شکل میدهد شامل مسائل عمده زیر میشوند:
-
- آب و آبزیان
-
- پوشش گیاه
-
- توپوگرافی
-
- زمین شناسی وخاک
-
- اقلیم
-
- ویژگی های تاریخی
-
- ویژگی های نژادی،اطلاعات و راهنمایان
-
- فعالیت های ساختمانی
- صنعت و تاسیسات
گردشگری و تفریح در نواحی ساحلی،دارای جایگاهی است که در چهازیرنقطه موازی با ساحل(شکل۲-۴) قرار دارد:
شکل۲-۴ :قسمت های مختلف بخش های ساحلی
۱)منطقه آب های ساحلی:این منطقه دریای اکولوژیکی نزدیک ساحل،از فلات قاره شروع می شود وتا ساحل ادامه دارد.این منطقه غنی ترین منطقه برای ماهی گیری است و غالبا شامل صخره هاوستون های سنگی جالب توجه میباشد.این قسمت برای سفر به جزایر نزدیک نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
۲)منطقه ساحل:هم محدوده ای از دریا و هم محدوده ای از خشکی را دربر میگیرد.به خصوص اگر گسترده و شنی باشد. بسیاری از بازی هاوورزش های آبی گروهی را حمایت میکند.
۳)منطقه پهنه کرانه ای:این منطقه به ناحیه پشت منطقه ساحل اطلاق می شودوبسیاری از تفریحات دریایی را حمایت میکند.مانند چادر زدن،پپیک نیک و گردشی بیرون شهر در برخی مکان ها،این منطقه هتل هاوبرخی مشاغل را در بر میگیرد.چشم انداز مهم این منطقه منظره دریاست(شکل۲-۵).
شکل۲-۵: نحوه قرار گیری پلاژهاوبر خورداری از منظره دریا
۴)منطقه پس کرانه:اراضی پشت مناطق ساحلی عموما شامل مناطقی است که خدماتی را برای فعالیت های تفریحی دربر میگیرد.منظره ساحلی توسط پستی و بلندی هاو پوشش گیاه شکل گرفته است.
مناطق ساحلی از پربارترین وپویاترین منابع اکولوژیکی و بسترفعالیت های عظیم اقتصادی واجتماعی در جهان به شمار میروند.منابع ارزشمند اکولوژیکی،تنوع زیستی،ذخایر سرشار نفت وگاز وفعالیت های عظیم اقتصادی این مناطق را به یکی از حساس ترین و ارزشمند ترین مناطق
۲-۳-۴ گردشگری فرهنگی- تاریخی
مقصود از گردشگری فرهنگی[۱۱] آن بخش از فعالیت گردشگری است که به جذابیت های فرهنگی خاص توجه میکند (کاظمی:۱۳۸۵) از این منظر گردشگری فرهنگی را می توان از دو زاویه مورد بررسی قرار داد:نخستین بخش از گردشگری فرهنگی به گردشگری مرتبط با میراث تاریخی یک جامعه باز میگردد محور این دیدگاه بعد تاریخی یک جامعه است درحالی که در بخش دیگرگردشگری فرهنگی،زمان حال محور موضوع است وفرهنگ های جامعه را به عنوان موضوع مورد مطالعه قرار میدهد. گردشگری مبتنی بر میراث تاریخی شامل بازدید از موزه ها، بناهای تاریخی- مذهبی،اماکن و دالان های تاریخی وغیره است و گردشگری مبتنی بر میراث شامل بازدید از وقایع جاری جامعه همانند آداب ورسوم ،نوع پوشش مردم،غذاها ونوشیدنی ها،گالری های هنر،فستیوال ها،صنایع دستی،نمایشگاه ها وغیره میباشد.
گردشگری فرهنگی،بخش مهمی از تقاضای جهانی گردشگری را تشکیل میدهد.طبق آمار سازمان جهانی گردشگری۳۷ درصد گردشگری بینالمللی با انگیزه فرهنگی انجام می شودو این تقاضا سالانه در حال افزایش است.رشد گردشگری فرهنگی و گردشگری میراث[۱۲] به عنوان عناصر گردشگری نوین،توجه سیاست گذاران ومحققان را درسراسر دنیا به خود جلب کردهاست، به طوری که امروزه در ادبیات گردشگری فرهنگی به چشم میخورد(Richards,2000:9).در تعریفی دیگر از گردشگری فرهنگی، دو بعد مد نظر قرار میگیرد:بعد مفهومی که افراد با هدف جمع آوری اطلاعات وتجربه های نو به سوی جاذبه های فرهنگی دور از محل اقامت فعلی خود حرکت میکند تا نیاز های فرهنگی خویش را تامین کنند (نبوت،۵۳:۱۳۸۶) و از نظر فنی،حرکت انسان برای جاذبه های فرهنگی خاصی چون مکان های دارای میراث تاریخی،نشانه های زیبا شناختی وفرهنگی،هنرهاو نمایش هایی انجام میگیرد که خارج از مکان معمولی سکونت قرار دارد(Bachleitner & Zins,1999,201).که این دو بعد از گردشگری فرهنگی،به همزیستی بهتر واستمرارو ثبات امنیت کمک میکند.