بند۱: اطلاعرسانی
شاید بتوان مهمترین کارکرد رسانه ها را اطلاع رسانی نامید ،وظیفهی مهم رسانه، دادن اطلاعات و انتشار اخبار و وقایع است و همه افراد نیز این حق را دارند که به این اطلاعات دسترسی آزاد داشته باشند و از همه آنچه که در پیرامون خود اتفاق می افتد با خبر شوند و آگاهی یابند و به تحلیل و تفسیر این وقایع پرداخته و به واقعیات پیببرند.با این حال امروزه تنوع و گستردگی حوزه نفوذ و قدرت تاثیر
رسانه ها،آنها را از ابزار صرف عرضهی اطلاعات و اخبار خارج کرده و نقشهای متعددی را برای آنها فراهم کردهاست.با وجود این نمی توان حق اطلاع مردم از اخبار و دریافت اطلاعات را که ضرروت های زندگی در دنیای ارتباطات است را نادیده گرفت.
بند۲: پر کردن اوقات فراغت و تفریح
از دیگر کارکردهای رسانه میتوان به جنبه تفریحی آن اشاره نمود. به بیان بهتر امروزاکثررسانهها همانند روزنامه،رادیو،تلویزیون،ماهواره،سینما و….با پخش مطالب مختلف جنبه سرگرمی و پر کردن اوقات فراغت را برای مخاطبین خود فراهم نموده و آنان را سرگرم برنامه های مختلف خود نظیر مطالب داستانی،موسیقی و فیلمها کردهاند. وجود مشغله و کار و تحصیل و دغدغه های متعدد باعث می شود که افراد ساعاتی از زندگی خود را به تفریح اختصاص داده و در کنار مشغله و کار خود لحظاتی را هم به استراحت بپردازند و بهترین سرگرمی برای مواقع فراغت از کار ، تماشای برنامه های مختلف رسانه از جمله تلویزیون و ماهواره است که پرکننده اوقات فراغت آن ها است و می تواند لحظات خوبی را برای آنان فراهم آورد.
بند۳: آموزش و فرهنگ سازی
رادیو وتلویزیون ازمهمترین و کارآمدترین رسانههای صوتی وتصویری هستند به مثابه چاقویی که هم
می تواند مضر باشد وهم مفید. منتقدان بر این باورند که رادیو وتلویزیون نه تنها می توانند بیاموزند،آگاه کنند، ترغیب کنند،الهام ببخشند همچنین می توانند آسیب برسانند و گمراه کنند. نقش آموزشی و فرهنگسازی رسانه ها به خصوص رادیو و تلویزیون می تواند رفتار و فرهنگ آحاد جامعه را به عنوان مخاطبان اصلی خود تغییر و حتی شکل دهد .
رسانه با آموزشهای متنوع همانند آموزش هنجارهای اجتماعی و اسلامی نوعی از رفتار را در افراد و خانواده ها ایجاد میکند و آن ها با الگو برداری از این آموزشها زندگی خود را شکل داده و با تکیه بر همین آموزشهاست که زندگی خود را پیش میبرند. فرهنگسازی هم جنبه ی دیگری از کارکردهای یک رسانه است که با ارائه برنامه هایی مثل یک فیلم تأثیر گذار در مورد محیط زیست به ارائه فرهنگی به نام احترام به طبیعت توسط افراد می پردازد و فرهنگ احترام بر طبیعت را در جامعه بنا میسازد و درک افراد را در استفاده از طبیعت و چگونگی رفتار در محیط زندگی خود بالا برده و در واقع فرهنگسازی
می کند و نمونه هایی از این قبیل … همان طور که گفته شد رادیو و تلویزیون و رسانههای صوتی و تصویری دیگر به عنوان بهترین ابزار در ارائه این دو کارکرد هم می توانند مضر و هم مفید عمل کنند. به عبارت بهتر هر چقدر برنامه های ساخته شده توسط رادیو و تلویزیون و رسانههای دیگر صوتی وتصویری کیفیت مثبت و بالایی داشته باشند، منجر به ارائه آموزشی بهتر و القای فرهنگی خوب و مثبت در بین مخاطبین خواهند شد.
بند۴: تبلیغات
حجم عظیم سرمایه گذاری در رسانه ها و به تبع آن سودهای کلانی که عاید سرمایه گذاران
می شود،موجب می شود که رسانه ها به عنوان یکی از مهمترین منابع سود آور تبدیل شوند و جنبه تبلیغی پیدا کنند تبلیغات نوعی اعلان و آگاهی به مردم از تازه ترین خدمات و تولیدات است استفاده بیش از حد از آگهیهای تجارتی الگوهای مصرفی خانواده را نیز تغییر داده و باعث مصرفگرایی و ترغیب مردم به مصرف بیشتر و استفاده آن ها از کالای متنوع و لوکس می شود. امروزه رسانه ها و به ویژه رادیو و تلویزیون به خاطر امتیازات برجسته به صورت ابزار سیاسی در آمدهاند. ابزاری محکم که دولت ها با دارا بودن آن ضعف و ناتوانی های سیاسی خود را به نحو چشمگیری جبران میکنند.از طرفی مردم نیز در صورت برخورداری از امکانات این دستگاه عظیم تبلیغاتی به ارائه و انعکاس اندیشه ها و خواسته های خود
می پردازند.و رسانه هم با تجزیه و تحلیل ،تفسیر، مقابله و افشاگری یا دفاع از نظریه های سیاسی میزان حمایت مردم از گروههای سیاسی را به شدت تحت تأثیر قرار میدهد. تبلیغات آثار مختلفی بر زندگی افراد جامعه دارد که بررسی این آثار در مسئولیت مدنی و مصادیق ضرر می تواند مؤثر باشد. یکی از این آثار تأثیر بر جنبه های فرهنگی است .بر اساس اصول حرفهای آگهی تبلیغاتی برای اینکه تأثیرپذیر باشد بایستی برای مخاطبان خود جذاب باشد و ارزشهای مشترک را انعکاس دهد و لذا، تبلیغات مؤثر فهرستی از فرهنگ عمومی جامعه است.[۱]
جنبه های اجتماعی نیز از مواردی است که تأثیر تبلیغات برآن غیرقابل انکار است. اصولاًنیازها، جنبه روانی و ذهنی دارند و ممکن است با هجوم بی امان پیامهای بازرگانی دچار تغییر شوند .در این صورت مطالبات اجتماعی نیز تحت تأثیر قرار می گیرند .سطح انتظارات ملی بالا میرود، قناعت و حرص جای خود را عوض میکنند، احساس شکاف طبقاتی و تبعیض اجتماعی در این حالت طبیعی است و نتایج خاص خود را دارد. هوس اجتماعی (رسم دروغین ) و تقلید زودگذر و مد در جامعه رواج پیدا می کند .[۲]
از منظر بهداشت و درمان نیز تبلیغات آثار زیانآوری می تواند برسلامت جامعه داشته باشد.این موضوع خصوصاًً درمورد کودکان از اهمیت بیشتری برخوردار است.
همچنین تبلیغات بر اقتصاد نیز تأثیر شگرفی دارد. البته تبلیغات میتواند نوعی رقابت سالم را ایجاد و به رونق کسب و کار در جامعه کمک می کند لیکن تبعات منفی این تبلیغات بر اقتصاد نیز نباید نادیده گرفته شود. مخصوصاً در شرایطی که با راه اندازی تلویزیونهای ماهواره ای،تبلیغات سراسر دنیا را فراگرفته و این نقش به مراتب بیشتر شده است .درحال حاضر ۳۰۰میلیارد دلار خرج تبلیغات در دنیا می شود که حدود نیمی از این مبلغ به امریکا و۳۰ درصد به اروپا و۲۰درصد باقی مانده به بقیه مناطق اختصاص دارد.[۳]
تبلیغات به نظر بسیاری از جامعه شناسان خود یکی از وسایل ارتباط جمعی میباشد.هرچند که تبلیغات خود محتاج حاملی هستند که از طریق آن به اطلاع عموم برسند .لذا،در قالب یکی از وسایل ارتباط جمعی مورد بررسی قرار می گیرند[۴].
بند۵: سایر کارکردها