محدودیت و مشکل تحقیق این است که در ایران مطالعات اساسی در این زمینه نشده و بیشتر آمارهایی که در کتابها و مقاله ها ارائه شده بر مبنای تحقیقات و مطالعات منابع خارجی بوده است.
۱ـ۲ـ۸ـ سازماندهی تحقیق
تحقیق پیشرو با عنوان «نقش تلویزیون در پیشگیری و ارتکاب جرم» در پنج فصل نگارش شده است: در فصل اوّل به کلیات تحقیق، بیان مسأله و اهمیت موضوع پرداخته شده است. در فصل دوم به ادبیات تحقیق و موضوعاتی چون مفهوم رسانه و انواع رسانه، تعریف جرم و نابهنجاری اجتماعی از دیدگاههای مختلف و تعریف پیشگیری از وقوع جرم و مفهوم آن و اشارهای اجمالی به انواع پیشگیری بحث شده است.
در فصل سوم نقش تلویزیون در ارتکاب جرم به بحث گذاشته شده است. در ذیل این عنوان موضوعاتی چون: تئوریهای نقش تلویزیون در ارتکاب جرم و شیوه های اثربخشی تلویزیون در ارتکاب جرم و نابهنجاری اجتماعی از جمله تحریک و تسهیل ارتکاب جرم به بحث گذاشته شده است.
در فصل چهارم به نقش تلویزیون در پیشگیری از ارتکاب جرم پرداخته شده است. در این فصل موضوعاتی همچون: آسیبشناسی تلویزیون، شاخصه کلی پیشگیری از طریق تلویزیون و پیشگیری از جرم از دیدگاه سطح تأثیر، دیدگاه زمانی و پیشگیری از دیدگاه روانشناختی و شیوه های پیشگیری از جرم از طریق تلویزیون به بحث گذاشته شده است.
در فصل پنجم نتیجهگیری و با ارائه پیشنهادهایی مطلب به پایان رسانده شده است.
فصل دوم:
مروری بر ادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق
۲ـ۱ـ مفهوم رسانه و انواع آن
لازمه درک و معرفت لازم در مورد یک موضوع اولین قدم تعریف جامع و مانعی از موضوع مورد تحقیق است، با توجه به اینکه تلویزیون به عنوان رسانهای فراگیر یکی از خانواده رسانه جمعی میباشد، بنابرین در اولین گام به تعریف رسانه میپردازیم.
۲ـ۱ـ۱ـ رسانه جمعی
رسانه جمعی اصطلاح فارسی شده واژه لاتین مدیوم[۱] که جمع آن مدیا[۲] است. در اینجا منظور از این واژه دستهای از ابزار هستند که تعداد کثیری را به خود جذب کرده و حاصل پیشرفتهای تمدن بشری است. باید متذکر شد تعریفی که از رسانه در این تعریف آمده ناقص بوده چرا که ابزاری که مورد توجه عده زیادی از مردم باشد و حاصل تمدن و پیشرفتهای جدید بشری باشد، منحصر به وسایل ارتباط جمعی یا رسانه جمعی نیست.
بدین منظور، میتوان تعریفی دیگر که کاملتر باشد از رسانه نمود؛ رسانه به هر وسیلهای اطلاق میگردد که انتقالدهنده فرهنگها و افکار عدهای باشد. در اینجا آنچه مصداق این تعریف است وسایلی مانند روزنامه، مجلات، رادیو، تلویزیون، ماهواره، اینترنت، CDها، ویدئو و… میباشند.[۳]
در واقع وظیفه اصلی رسانه پیامرسانی است. بنابرین اگر رسانهای حاوی پیامی نباشد، از وظیفه اصلی خود دور شده و شبیه رسانه خواهد بود نه خود رسانه.
در مورد رسانه تا به حال ابراز نظرها و برداشتهای مختلفی شده است. لیکن در اکثر این اعمال نظرها توجه کافی به نقش اصلی رسانه که همان پیامرسانی است نشده است، لذا کاملترین و جامعترین تعریفی که تاکنون از مفهوم رسانه صورت گرفته تعریف «مک لوهان» کانادایی است که گفته: «رسانه همان پیام است»[۴]
ناگفته نماند که برخی دیگر از صاحبنظران هم در تعاریف خود از رسانه بر نقش پیامرسانی آن تأکید ورزیدهاند.
«رسانه یک واسطه عینی در فرایندهای برقراری ارتباط است و دارای دو کارکرد آشکار و پنهان میباشد. کارکرد آشکار آن تقاطع پیام، یا محل برخورد محرک و مخاطب است و کارکرد پنهان آن تامین کننده بخش یا بخشهای فرایند زیر است:[۵]
رفتار انگیزش ادراک احساس پیام
۲ـ۱ـ۲ـ انواع رسانه
از گذشته رسانه ها با توجه به نوع و همچنین طریقه انتقال آن به انواع مختلفی تقسیم شدهاند، لیکن با توجه به پیشرفت تکنولوژی درقرن حاضر به طور کلی میتوان به طریق زیر تقسیمبندی کرد:[۶]
۲ـ۱ـ۲ـ۱ـ رسانه های نوشتاری
شامل مطبوعات، مجلات، کتب و مقالات میباشد، البته در این رسانه مخاطبان باید حداقل سواد خواندن را داشته باشند.
۲ـ۱ـ۲ـ۲ـ رسانه های صوتی و تصویری
رادیو، تلویزیون و سینما و ماهواره از جمله مرسومترین مصادیق رسانه های صوتی و تصویری در جهان میباشند. در این رسانه برخلاف رسانه نوشتاری نیازی به باسواد بودن مخاطب نیست، حتی بیسوادان یا کودکان نیز میتوانند از این رسانه استفاده کنند.
۲ـ۱ـ۲ـ۳ـ رسانه های مبتنی بر داده های دیجیتالی
شامل اینترنت، سایبر و… میباشد. دسترسی به این رسانه تصویری نوین هم چندان سخت نیست، لذا افرادی حتی باسواد پایین با کمی آموزش میتوانند به راحتی به اینترنت دسترسی پیدا کنند.[۷]
۲ـ۱ـ۳ـ مصادیق رسانه تصویری و سیر تحول آن
سینما و تلویزیون به عنوان قدیمیترین رسانه های تصویری با گذشت زمان سراسر جهان را دربر گرفت بهنحوی که در عصر حاضر بیشتر مردم جهان ساعاتی از زندگی خود را با این دو رسانه سپری مینمایند البته باید گفت که در مورد تلویزیون این موضوع بیشتر صدق میکند، یعنی تلویزیون نسبت به سینما بیشتر وقت مردم را پر میکند.
«یکی از برتریهای تلویزیون بر سینما آن است که سینما به سادگی در دسترس همگان قرار نمیگیرد، زیرا برای دیدن یک فیلم مشکلاتی وجود دارد. از جمله خروج از منزل، کثرت تماشاگران، در حالی که برای مشاهده یک فیلم تلویزیونی احتیاجی به خروج از منزل و جابجا شدن و به دنبال بلیت گشتن نیست».[۸]
«علت دیگری که تماشاگران تلویزیون را بیشتر جلوه میکند دوام آن است، چرا که تلویزیون با پخش برنامه های متنوع و به علت خاصیت دوامی که دارد تماشاگران بیشتری خواهد داشت، لذا وقت اشخاص بیشتری را نسبت به سینما پر میکند، در حالی که در سینما چنین دوامی وجود ندارد و هر فرد هرچند هم که عادت به سینما داشته باشد، در روز بیش از یکبار به سینما نمیرود».[۹]
۲ـ۱ـ۳ـ۱ـ سینما
پیشینه سینما را باید نوعی «شهر فرنگ» دانست که مخترع آن «ژوزف پلاتو» فیزیکدان بلژیکی بود. کار این دستگاه بدین شکل بود که تعدادی تصویر که مراحل متعدد حرکتی را نشان میداد، در صفحه بزرگ مقوایی ترسیم میشد و آن را روبروی آیینهای قرار داده و با چرخاندن صفحه های مقوا تصویری از حرکت آن تصاویر پدید میآمد.
بعد از فرانسه، کشورهای دیگری نیز به ایجاد این صنعت اهتمام کردند. از اولین فیلمهای مهم هنری فیلم «تولد یک ملت» است که در سال ۱۹۱۵ ساخته شد. و چون با تعصب نژادی همراه بود، مباحث پرشوری را بین مردم آمریکا برانگیخت و از همان موقع صنعت سینما رونق تجاری گرفت.
«از سال ۱۹۱۶ نیز چارلی چاپلین شاهکارهای سینمایی جذابی را به وجود آورد. فیلم «دون ژوان» نخستین فیلم ناطقی است که توسط برادران وارنر به نمایش گذاشته شد. البته این فیلم ناطق مخالفینی را نیز به همراه داشت و چارلی چاپلین با سخنان خود که «جوهر سینما خاموشی است» به انتقاد شیوه جدید فیلمهای سینمایی میپردازد.[۱۰]
۲ـ۱ـ۳ـ۲ـ تلویزیون